Przejdź do treści

Niemcy: Helmut Kohl sprzeciwiał się rozszerzeniu NATO na Wschód

29/04/2022 20:02 - AKTUALIZACJA 29/04/2022 20:05

Kohl przeciwny rozszerzeniu NATO na Wschód: W 1991 roku rząd Helmuta Kohla chciał zapobiec ekspansji NATO na wschód i niepodległości Ukrainy – wskazują na to nieznane dotąd akta z archiwum niemieckiego MSZ.

Kohl przeciwny rozszerzeniu NATO na Wschód
Helmut Kohl Fot. Wikimedia Commons/Engelbert Reineke CC BY-SA 3.0 DE

Kohl przeciwny rozszerzeniu NATO na Wschód

Były kanclerz Niemiec Helmut Kohl i ówczesny minister spraw zagranicznych Hans Dietrich Genscher sprzeciwiali się ekspansji NATO na Wschód, którą ten ostatni określił jako ustępstwo w negocjacjach w sprawie zjednoczenia Niemiec, wynika z odtajnionych dokumentów, które tygodnik „Der Spiegel” opublikował pod koniec tygodnia.

Jak wynika z dokumentów, Genscher uważał, że rozszerzenie NATO na Wschód nie leży w interesie Niemiec, i choć uznawał, że kraje takie jak Polska i Węgry mają prawo wstąpić do NATO, to w tamtym czasie ważne było, aby kraje Europy Wschodniej nie korzystały z tego prawa.

Zamiast tego Genscher próbował stworzyć alternatywne formuły członkostwa w NATO, które byłyby możliwe do zaakceptowania przez istniejący jeszcze wówczas Związek Radziecki – ujawniają dokumenty z 1991 roku.

Kohl i Genscher obawiali się, że rozszerzenie NATO da siłę przeciwnikom prezydenta ZSRR Michaiła Gorbaczowa, a ten w końcu straci władzę.

„W poufnych rozmowach przekonywano je, aby zrezygnowały z tego celu” – powiedział Genscher w pewnym momencie, jak wynika z dokumentów.

Traktat 2+4

W rozmowach z przedstawicielami innych państw, niemiecki minister spraw zagranicznych powiedział, że w negocjacjach prowadzących do zjednoczenia Niemiec, których efektem był Traktat 2+4, zaoferował jako ustępstwo nierozszerzanie NATO na Wschód.

Takie zobowiązanie, o którym ostatnio często wspominają rosyjscy politycy i które Rosja wykorzystuje nawet do uzasadnienia swojej agresji na Ukrainę, nie zostało jednak zapisane w Traktacie 2+4 podpisanym przez dwa zjednoczone przed II wojną światową Niemcy (RFN i NRD) oraz cztery mocarstwa sprzymierzone podczas II wojny światowej, czyli USA, ZSRR, Wielką Brytanię i Francję.

Rozszerzenie NATO

Pierwsza fala rozszerzenia NATO na wschód miała miejsce w 1999 roku, po tym jak konserwatywny Helmut Kohl został zastąpiony na stanowisku kanclerza przez socjaldemokratę Gerharda Schroedera, a szefem niemieckiej dyplomacji został ekolog Joschka Fischer. Hans Dietrich Genscher odszedł z ministerstwa spraw zagranicznych w 1992 r.

Helmut Kohl obawiał się, że rozpad Związku Radzieckiego doprowadzi do „katastrofy”, dlatego też sprzeciwiał się niepodległości trzech krajów bałtyckich (Litwy, Łotwy i Estonii) – ujawniają odtajnione dokumenty.

Po uzyskaniu niepodległości przez te trzy państwa Kohl stwierdził w rozmowie z ówczesnym prezydentem Francji Francois Mitterandem, że to „zła droga” i ocenił, że kraje bałtyckie powinny były poczekać około dziesięciu lat, zanim zdecydowały się na taki krok.

ZOBACZ: Przewodnicząca SPD NIE wyklucza interwencji NATO na Ukrainie

Kiedy rozpad ZSRR stał się nieuchronny, Kohl uznał, że Ukraina powinna być częścią konfederacji z Rosją i innymi republikami radzieckimi. W listopadzie 1991 r., na miesiąc przed formalnym rozpadem ZSRR, kanclerz Niemiec zaproponował prezydentowi Rosji Borysowi Jelcynowi, aby ten spróbował wpłynąć na przywódców ukraińskich w tej sprawie.

źródło: Der Spiegel, PolskiObserwator.de