12 października w monachijskim kinie Monopol, odbyła się zorganizowana przez Konsulat Generalny, premiera filmu dokumentalnego o Irenie Sendlerowej połączona z dyskusją o polskich „sprawiedliwych” z udziałem dr Mateusza Szpytmy, wiceprezesa IPN, prof. Götz Aly, bardzo znanego historyka i publicysty, autora licznych książek i felietonów dla opiniotwórczej prasy niemieckiej oraz Andrzeja Wolfa, reżysera filmu.
Dyskusję moderowała dr Andrea Löw, Wicedyrektor Centrum Studiów nad Holokaustem Instytut Historyczny w Monachium – uczestnicy:
Dr Mateusz Szpytma, zastępca prezesa Instytutu Pamięci Narodowej. Historyk i muzealnik, zaangażowany w badanie zbrodni w Markowe, był współtwórcą Muzeum Polaków Ratujących Żydów podczas II wojny światowej im. Rodziny Ulmów w Markowej i dyrektorem tej placówki;
Prof. Götz Aly, wybitny niemiecki historyk, dziennikarz, specjalista ds. antysemityzmu XIX i XX wieku. Był jednym z pierwszych redaktorów założonego w 1978 roku dziennika „Die Tageszeitung”. W latach 1997–2001 był szefem działu opinii w „Berliner Tageszeitung”. Autor licznych książek na temat narodowego socjalizmu w tym głośnej „Państwo Hitlera” (niem. Hitlers Volksstaat), w której m.in. udowadnia, że w latach 1939–1945 III Rzesza uzyskała równowartość minimum 2 bilionów euro z grabieży krajów okupowanych;
Andrzej Wolf, reżyser, producent, scenarzysta i operator filmowo-telewizyjny. Ukończył Wydział Operatorski PWSFTviT w Łodzi. W 2006 r. został uhonorowany Offskarem za całkokształt twórczości. „Historia Ireny Sendlerowej” została uhonorowana Nagrodą Specjalną Warszawskiej Gminy Wyznaniowej Żydowskiej na Międzynarodowym Festiwalu Filmowym „Żydowskie Motywy”.
Relacja z dyskusji:
Prezes M. Szpytma podkreślił, że w procesie ratowania Żydów uczestniczyły zarówno dobrze zorganizowane podziemne struktury, przede wszystkim Żegota jak i liczni indywidualnie działający Polacy. Wskazał równocześnie, że mimo bardzo dużej skali polskiej pomocy, można ją uznać za niewystarczającą, co jednak było skutkiem niezwykle drakońskiej polityki niemieckiego okupanta. Prezes przypomniał, że Polska była jedynym zajętym krajem, w którym za pomoc Żydom groziła kara śmierci.
Prof. G. Aly przyznał, że niemiecka polityka okupacyjna była brutalna i eksterminacyjna, zarówno w stosunku do Żydów, jak i chrześcijańskich Polaków. Jednocześnie jednak w jego ocenie, podpartej opinią zaprzyjaźnionych polskich historyków – Grossa i Grabowskiego, w Polsce panuje tendencja do mitologizowania skali pomocy Żydom, która w większości przypadków umotywowana była względami materialnymi, a nie moralnymi. Równocześnie wskazał, że tak było w całej okupowanej Europie, której mieszkańcy np. Francji, mieli silne antysemickie przekonania. Wiceprezes IPN niezwłocznie zareagował i wskazał na jednomyślność polskich historyków co do faktu, że skala polskiej pomocy Żydom była wyjątkowa na tle innych okupowanych krajów. M. Szpytma zaznaczył, że polski rząd poprzez aktywną edukację historyczną, promując takie postacie jak m.in. Irenę Sendlerową, chce dać pozytywny przykład młodemu pokoleniu Polaków. Zauważył, że każdy kraj ma prawo i obowiązek zachowania pamięci o swoich bohaterach. Aly przyznał, że niemiecka polityka historyczna jest często dla niego niezrozumiała i przeciwstawna do polskiej. Jako przykład podał zupełne ignorowanie przez niemieckie media rocznicy wybuchu II Wojny Światowej. Szczególnie skrytykował niemieckie media publiczne za brak informacji o wizycie Prezydenta RP w Wieluniu, polskiej Guerniki. Negatywnie ocenił niemiecką publiczną narrację historyczną, która koncentruje się na wywiadach z sekretarkami Hitlera lub Goebbelsa.
O filmie:
Film bazuje na wywiadach reżysera z Ireną Sendlerową z ostatnich lat jej życia. Bohaterka i reżyser zaprzyjaźnili się. Dzięki temu – jak przyznaje twórca filmu – wybitna działaczka charytatywna i społeczna otworzyła się przed kamerą po raz ostatni. Z dziewięciu godzin nagrań Andrzej Wolf stworzył 27 minutowy, krótkometrażowy dokument, przeplatany niemymi scenkami inscenizowanymi. To zapis wstrząsającej historii życia i śmierci Żydów w getcie. Ukazuje rozpaczliwe próby ratowania przynajmniej części z tych, którzy – według terroru hitlerowskiego – musieli umrzeć – tak „Historię Ireny Sendlerowej” opisuje WSF. Muzykę do filmu skomponował Michał Lorenc, a część materiałów filmowych pochodzi z archiwum Stevena Spielberga.
Przy wsparciu:
Informacja i zdjęcie pochodzą ze strony internetowej Konsulatu Generalnego RP w Monachium – www.monachium.msz.gov.pl
Chcesz być na bieżąco ze sprawami, które interesują Polaków w Niemczech? Codziennie aktualne wiadomości, poradniki, ciekawostki. Śledź nas na Facebooku.