Wyższe świadczenia, wypłata 14 razy w roku – przez wielu Austria uważana jest za emerytalny raj. Ale czy jest również dobrym wzorem do naśladowania dla Niemiec? Oto skąd wynika tak duża różnica w wysokości emerytur.
Czytaj: 5 ważnych zmian w Austrii od lipca 2023: Obejmą mieszkańców i turystów
Porównanie wysokości emerytur brutto w Niemczech i Austrii może u niektórych wzbudzić poczucie zazdrości. Niemiecki Instytut Badań Gospodarczych (DIW) obliczył, że świeżo upieczony emeryt płci męskiej w Austrii otrzymuje średnio około 80 procent więcej niż w Niemczech (1199 euro do 2174 euro). W przypadku kobiet jest to prawie 60 procent (822 do 1308 euro). Co prawda różnica ta zmniejsza się średnio do około 50 procent wraz z wiekiem, ponieważ podwyżki emerytur w Austrii nie podążają za ogólnie silniejszym wzrostem płac, ale za inflacją.
Czytaj także: Radość dla 21 milionów emerytów. Od 1 lipca 2023 otrzymają więcej pieniędzy
Wysokość emerytury w Austrii. Z czego wynika?
W rzeczywistości systemy w Niemczech i Austrii są stosunkowo podobne – mówi Johannes Geyer, badacz DIW. Oba są finansowane na zasadzie repartycji ze składek zależnych od wynagrodzenia i są wspierane przez dotacje podatkowe. Produkt krajowy brutto (PKB) na mieszkańca, roczna liczba godzin pracy czy oczekiwana długość życia w obu krajach także są zbliżone. A jednak istnieją znaczące różnice.
Po pierwsze, Austriacy nie tylko otrzymują wyższe emerytury, ale także płacą wyższe składki. Zamiast 18,6% jak w Niemczech, składka w sąsiednim kraju wynosi 22,8%. Należy jednak zauważyć, że w Austrii to pracodawca płaci większą część składki (12,55%), a nie pracownik (10,25%).
Według DIW różnica w średniej emeryturze w obu krajach wynosi około 550 euro. Około 230 euro z tej kwoty można przypisać samym wyższym składkom. Innym czynnikiem, który składa się na tę różnicę, jest wysokość wynagrodzenia. Austriacy z reguły zarabiają więcej.
Wyższy minimalny okres oczekiwania
Ponadto istnieje minimalny okres oczekiwania, przez który należy wpłacać składki do funduszu emerytalnego, zanim będzie można pobierać świadczenia. W Niemczech wynosi on pięć lat, a w Austrii 15 lat. Geyer obliczył, że te dwa ostatnie czynniki odpowiadają za około 300 euro średniej różnicy w emeryturze.
Czytaj także: Emerytura w Niemczech po 5 latach pracy. Tak to działa w praktyce
Austriacy korzystają również ze znacznie korzystniejszej demografii – także dlatego, że kraj ten doświadczył wyższej imigracji niż Niemcy od połowy lat 90-tych – wyjaśnia DIW.
Czy austriacki model sprawdzi się w przyszłości?
To, czy austriacki model będzie nadal się opłacał w dłuższej perspektywie, jest kwestią sporną. Geyer zauważa, że system jest w dużym stopniu zależny od pierwszego filaru repartycyjnego – i w stosunkowo niewielkim stopniu opiera się na prywatnym ubezpieczeniu uzupełniającym. „Więc jeśli sprawy nie ułożą się ekonomicznie, będzie to trudne.”
Niemniej jednak długoterminowe prognozy dla modelu austriackiego „nie są takie złe”. Wzrost kosztów jest „stosunkowo umiarkowany”.
Merkur.de, PolskiObserwator.de