Czy olej rzepakowy jest rakotwórczy? Od wielu lat wokół tego popularnego oleju krąży wiele mitów – jedni uważają go za zdrową alternatywę, inni ostrzegają przed jego rzekomymi właściwościami rakotwórczymi. Najnowsze badania pokazują jednak, że prawda nie jest tak jednoznaczna, jak mogłoby się wydawać. Naukowcy zwracają uwagę zarówno na korzyści dla serca i układu krążenia, jak i na potencjalne ryzyka wynikające z niewłaściwego stosowania.
Czy olej rzepakowy jest zdrowy?
Olej rzepakowy od lat budzi mieszane opinie – jedni chwalą go za korzyści zdrowotne, inni obawiają się jego potencjalnych zagrożeń. Najnowsze badania pokazują, że sprawa nie jest tak oczywista, jak mogłoby się wydawać.
Kwas erukowy – naturalnie obecny w oleju rzepakowym – w dużych ilościach może szkodzić sercu. W przeszłości sądzono również, że ma on właściwości rakotwórcze. Dzisiejsze odmiany rzepaku uprawiane do celów spożywczych zawierają jednak tak niewielkie ilości tego kwasu, że nie przekraczają one żadnych wartości uznawanych za niebezpieczne.
Wątpliwości budzi także podgrzewanie oleju rzepakowego. W wysokiej temperaturze mogą powstawać tłuszcze trans, które zwiększają ryzyko chorób układu krążenia i mogą być szkodliwe. Na szczęście ilości te są znaczące głównie w procesach przemysłowych, a nie podczas zwykłego gotowania w domu.
Przeczytaj także: Eksperci przebadali oleje z supermarketów. Tych dwóch produktów należy unikać jak ognia
W oleju rzepakowym znajdują się również glukozynolany, które dzięki enzymowi myrozynazie rozkładają się na związki mogące działać przeciwnowotworowo. Problem w tym, że podczas przemysłowej produkcji oleju aktywność tego enzymu może się obniżać, co ogranicza pozytywne właściwości.
Dyskusja dotyczy także rzepaku modyfikowanego genetycznie (GMO). Niektóre badania sugerują, że może on negatywnie wpływać na zdrowie, inne zaś nie znajdują żadnych dowodów na takie zagrożenia. Naukowcy podkreślają, że na razie nie ma jednoznacznych dowodów na rakotwórczość oleju rzepakowego.
Co mówią najnowsze badania o możliwym działaniu rakotwórczym oleju rzepakowego?
Aby odpowiedzieć na pytanie, czy olej rzepakowy może być rakotwórczy, naukowcy od lat analizują dostępne wyniki badań. Niestety, dotychczasowe ustalenia nie dają jednoznacznej odpowiedzi. Badania nad wpływem oleju rzepakowego na ryzyko nowotworów są ograniczone i nie w pełni rozstrzygające. Część analiz sugerowała istnienie związku między jego spożywaniem a zwiększonym ryzykiem zachorowania na raka. Inne z kolei nie wykazały żadnych istotnych zależności.
Jak podaje Chip.de, należy podkreślić, że większość badań przeprowadzono na zwierzętach, dlatego ich wyniki nie mogą być bezpośrednio odniesione do ludzi.
Olej rzepakowy: na co powinni zwrócić uwagę konsumenci?
Mimo że wokół oleju rzepakowego od lat toczą się dyskusje dotyczące jego ewentualnego wpływu na zdrowie i ryzyko nowotworów, wielu specjalistów żywienia wciąż uznaje go za wartościowy element codziennej diety. Kluczowe znaczenie ma jednak jakość produktu. Warto wybierać olej rzepakowy z pewnych źródeł, najlepiej ekologiczny, ponieważ nie zawiera pozostałości pestycydów i zwykle charakteryzuje się niższą zawartością kwasu erukowego.
Eksperci podkreślają też, że umiar jest podstawą – olej rzepakowy dobrze sprawdza się jako część zróżnicowanej diety, w której tłuszcze pochodzą z różnych źródeł. Ważne jest również to, jak się go używa w kuchni. Najlepiej nadaje się do gotowania i smażenia w niskich oraz średnich temperaturach, natomiast nie powinien być stosowany do głębokiego smażenia w bardzo wysokich temperaturach, ponieważ wówczas mogą powstawać niekorzystne tłuszcze trans.
Osoby, które mają wątpliwości co do stosowania oleju rzepakowego lub ogólnie swojej diety, powinny skonsultować się z dietetykiem albo lekarzem, aby dopasować wybory żywieniowe do własnych potrzeb.