Przejdź do treści

Nie żyje profesor Ryszard Demel, niezwykła postać polskiej emigracji

12/09/2023 19:29 - AKTUALIZACJA 22/11/2023 16:51

Włochy: Nie żyje profesor Ryszard Demel. 12 września 2023 roku w swoim domu w Padwie zmarł profesor Ryszard Demel, ostatni we Włoszech artysta generała Andersa. W tym roku skończyłby 102 lata.
PRZECZYTAJ TAKŻE: Toto Cutugno nie żyje. Jego piosenki zna cały świat

Nie żyje profesor Ryszard Demel

Profesor Ryszard Demel, artysta gen. Władysława Andersa, pisarz, malarz, witrażysta, urodził się 21 grudnia 1921 roku. Od ponad pół wieku Włochy były jego domem. Pogrzeb odbędzie się 15 września 2023 roku o godzinie 15.30 w kościele San Domenico.

Po maturze brał udział w kampanii wrześniowej w 1939 roku na Polesiu. Wzięty do niewoli, z więzienia w Kobryniu po wybuchu tyfusu udało mu się wrócić do Andrychowa, gdzie został zatrudniony na poczcie, później przydzielony do robót na roli pod Legnicą, po czym do transportów pocztowych przez Europę. W 1944 roku z zapaleniem płuc był leczony w szpitalu włoskim w Rovigo. Uwolniony przez Aliantów dotarł do II Korpusu W.P. Generała Andersa. Przydzielony do Biura Oświaty II Warszawskiej Dywizji Pancernej w Maceracie, został polecony przez generała Bronisława Rakowskiego na odkomenderowanie do Rzymu, do Ośrodka Akademickiego na studia na Akademii Sztuk Pięknych. Tu uzyskał pierwszą po wojnie wysoką ocenę z historii sztuki. W ośrodku będącym w służbie obsady Garnizonu Rzymu, studiował w Polskim Studium Malarstwa prowadzonym przez prof. Mariana Bohusza-Szyszkę. Po wyjeździe II Korpusu do Anglii, Demel kontynuował studia w Polskim Studium, a po uzyskaniu stypendiów, w Sir John Cass Art Institute, Central School of Arts i London University Slade School of Arts.

>>> Nie żyje Barbara Borys-Damięcka. „Senator Polonii” zmarła w wieku 85 lat

Mianowany kierownikiem Pracowni malarskiej Aktu przy Konfraterni Artystów i Aktorów Teatru II Korpusu w Londynie, podjął się pracy w studio znanego witrażownika J.E. Nuttgensa w High Wycombe, którego został pierwszym asystentem.

Od roku 1952 był nauczycielem w trzech liceach w Hastings, gdzie urządził swoją pracownię witrażu i zdefiniował wyniki nowatorskich eksperymentów ze szkłem, efektami światła i refrakcji w kompozycjach mozaikowych, nazwanych „mozaikami refrakcyjnymi”. Zostały uznane i zarejestrowane przez angielskie Biuro Patentowe jako nowość, jako pomost między tradycyjną mozaiką (ze światłem odbitym) i witrażem (ze światłem przenikającym szkło). Po dziesięcioletnim pobycie w Hastings, Demel przeniósł się do Padwy we Włoszech, rodzinnego miasta żony.

Profesor Demel jest na liście wybitnych polskich uczonych na obczyźnie, a za służbę kulturze został uhonorowany złotym Gloria Artis przez Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego RP. W okresie stanu wojennego organizował zakrojoną na szeroką skalę pomoc dla Polski, wysyłał do kraju paczki z lekarstwami, żywnością i odzieżą. Za działalność charytatywną w 1974 r. nadano mu odznaczenie Legion d’Oro. Jako wyraz uznania za całokształt jego działalności i zasługi, Profesor otrzymał 14 stycznia 2013 r. tytuł Honorowego Obywatela Miasta Padwy, jako jedyny obcokrajowiec w historii tego odznaczenia.

15 grudnia 2019 w Padwie, Adrianna Siennicka – ówczesna Konsul Generalny RP w Mediolanie wręczyła prof. Ryszardowi Demelowi – Krzyż Kawalerski Orderu Zasługi Rzeczypospolitej Polskiej, nadany mu przez Prezydenta RP Andrzeja Dudę za wybitne zasługi w dokumentowaniu i upowszechnianiu wiedzy o historii Polski i za popularyzowanie polskiej kultury.

W międzynarodowym środowisku artystów profesor Demel to przede wszystkim twórca witraża refrakcyjnego, który łączy technikę mozaiki bizantyjskiej z techniką witraży i sprawia, że światło przechodzące przez grube warstwy szkła wydostaje się „z drugiej strony wzbogacone, wzmocnione, bardzo intensywne, o znacznie piękniejszych barwach od tych, jakie dawało światło przechodzące gładko przez pojedynczą taflę.” W krypcie katedry padewskiej można podziwiać jedno z najsłynniejszych dzieł Profesora Demela – cykl 5 witraży refrakcyjnych przedstawiających Matkę Boską oraz świętych związanych z Padwą.

źródło: GOV.pl, Wikipedia, PolskiObserwator.it