Niemcy odwracają się od Kościoła: W 2024 roku Niemcy po raz pierwszy w swojej historii odnotowały większą liczbę osób bez wyznania niż tych, którzy deklarują się jako katolicy lub protestanci. Zgodnie z badaniem przeprowadzonym przez grupę badawczą Weltanschauungen in Deutschland, opartym na danych Konferencji Episkopatu Niemiec oraz Kościoła Protestanckiego w Niemczech, osoby określające się jako katolicy lub protestanci stanowią 45 procent społeczeństwa, podczas gdy osoby bez wyznania już 47 procent.
Uwzględniając jednak osoby wyznające islam, judaizm oraz inne mniejsze religie, populacja religijna wciąż pozostaje w Niemczech większością — choć prognozy wskazują, że w ciągu najbliższych dwóch lat sytuacja ta może się zmienić.
Niemcy odwracają się od Kościoła: Nowe dane szokują
Dla porównania, według Francuskiego Narodowego Instytutu Statystycznego, we Francji liczba ateistów przekroczyła tę granicę już w latach 2019–2020. Natomiast we Włoszech w 2023 roku odsetek osób, które nie odwiedziły żadnego miejsca kultu w ciągu ostatnich 12 miesięcy, wynosił 31,5 procenta, podczas gdy 17,9 procenta uczęszczało na nabożeństwa przynajmniej raz w tygodniu, a reszta społeczeństwa sytuowała się pomiędzy tymi grupami.
W grupie osób bez wyznania w Niemczech znajdują się zarówno ateiści i agnostycy, jak i osoby, które z różnych powodów nie chcą być oficjalnie związane z żadną religią.
Przeczytaj również: Kirchensteuer, czyli podatek kościelny w Niemczech
W Niemczech przynależność do Kościoła wiąże się z obowiązkiem płacenia corocznego podatku — tzw. Kirchensteuer, wynoszącego 8 lub 9 procent należnych podatków, w zależności od regionu.
W 2023 roku pobór tej opłaty przyniósł 6,5 miliarda euro Kościołowi katolickiemu oraz niemal 6 miliardów euro Kościołowi protestanckiemu, podaje Deutschlandfunk.de.
Kirchensteuer i laicyzacja: Co wpływa na decyzje Niemców?
Wystąpienie z Kościoła, a tym samym zwolnienie z obowiązku płacenia Kirchensteuer, nie jest natychmiastowe. Procedura różni się w zależności od regionu, ale zwykle wymaga złożenia formalnego wniosku w urzędzie gminy lub sądzie, uiszczenia opłaty w wysokości około 30 euro i oczekiwania na zaświadczenie potwierdzające zakończenie procedury.
W ostatnich latach wiele osób zdecydowało się na oficjalne wystąpienie z Kościoła, aby uniknąć płacenia Kirchensteuer. Jednak gwałtowny wzrost liczby osób bez wyznania nie wynika wyłącznie z tego powodu.
Jest on zgodny z trendami obserwowanymi w innych krajach i wpisuje się w postępującą laicyzację społeczeństw zachodnich.
Rola Kościołów w niemieckim społeczeństwie i polityce
Mimo zmian, Kościół katolicki i Kościół protestancki wciąż odgrywają kluczową rolę w społeczeństwie niemieckim, m.in. poprzez prowadzenie licznych przedszkoli i domów opieki. Są także drugim co do wielkości pracodawcą w kraju, zatrudniając 1,8 miliona osób.
Obie instytucje pozostają aktywne w debacie politycznej: w lutym 2024 roku Konferencja Episkopatu Niemiec oraz Kościół protestancki skrytykowały decyzję lidera Unii Chrześcijańsko-Demokratycznej (CDU), Friedricha Merza, o zaakceptowaniu wsparcia skrajnie prawicowej partii Alternative für Deutschland (AfD) w celu przeforsowania uchwały zaostrzającej politykę migracyjną.