Przejdź do treści

Odpowiedzialność karna za jazdę pod wpływem alkoholu w Niemczech

01/02/2022 14:48 - AKTUALIZACJA 08/02/2022 20:31

Jazda po alkoholu w Niemczech: Coraz więcej kierowców wsiada w Niemczech za kierownicę pod wpływem alkoholu, narażając tym samym siebie, współpasażerów i innych uczestników ruchu na zagrożenie. Konsekwencje takiej decyzji mogą być jednak poważne – prawo niemieckie jest bowiem bardzo surowe i nie toleruje pijanych kierowców.

Jazda po alkoholu w Niemczech

Jazda po alkoholu w Niemczech

Jazda samochodem i picie alkoholu to dwie czynności, które absolutnie powinny się wykluczać. Statystyki są jednak przerażające. Coraz więcej kierowców wsiada w Niemczech za kierownicę pod wpływem alkoholu, narażając tym samym siebie, współpasażerów i innych uczestników ruchu na zagrożenie. Konsekwencje takiej decyzji mogą być jednak poważne – prawo niemieckie jest bowiem bardzo surowe i nie toleruje pijanych kierowców.

W internecie krąży wiele wprowadzających w błąd informacji, dlatego wyjaśniamy, co grozi za jazdę pod wpływem alkoholu w Niemczech.

Warto już na wstępie zaznaczyć, że odpowiedzialność karna za jazdę pod wpływem alkoholu w Niemczech jest powiązana nie tylko z zawartością alkoholu we krwi, ale również z zachowaniem kierowcy i dodatkowymi symptomami, które wykazuje on za kierownicą.

Prawdą jest, że jazda samochodem pod wpływem alkoholu w Niemczech może zostać zakwalifikowana jako wykroczenie albo jako przestępstwo. Jednak to nie tylko ilość promili we krwi decyduje o tym, jakie konsekwencje poniesie kierowca (!).

Odpowiedzialność za wykroczenie

Zgodnie z § 24a niemieckiej ustawy o ruchu drogowym (Straßenverkehrsgesetz – StVG) wykroczenie popełnia kierowca, u którego stężenie alkoholu w czasie jazdy wynosi 0,25 mg/l lub więcej albo 0,5‰ lub więcej – pod warunkiem, że prowadzi on pojazd bezpiecznie i nie wykazuje typowych dla spożycia alkoholu symptomów (niem. alkoholtypische Ausfallerscheinungen), które mogłyby prowadzić do stwierdzenia tzw. względnej niezdolności do prowadzenia pojazdów (niem. relative Fahruntüchtigkeit).

W orzecznictwie przyjmuje się, że wartością, po której osiągnięciu lub przekroczeniu mamy do czynienia z bezwzględną niezdolnością do bezpiecznego kierowania pojazdem (niem. absolute Fahruntüchtigkeit) jest 1,1‰. Po osiągnięciu takiego stężenia alkoholu kierowca zawsze popełnia przestępstwo, niezależnie od tego czy wykazywał on typowe symptomy dla zachowania po spożyciu alkoholu. Przyjmuje się bowiem, że jest on bewzględnie niezdolny do bezpiecznego prowadzenia pojazdu.

Innymi słowy jazda pod wpływem alkoholu zostanie zakwalifikowana jako wykroczenie tylko wtedy, gdy stężenie alkoholu mieści się w granicach 0,5‰ – 1,09 ‰, a kierowca bezpiecznie prowadzi pojazd i nie wykazuje on symptomów typowych dla zachowania po spożyciu alkoholu.

Typowymi symptomami przemawiającymi za tym, że kierowca nie jest zdolny do bezpiecznego prowadzenia pojazdu są m.in. jazda wężykiem, problemy z utrzymaniem równowagi czy bełkotanie. O tym czy kierowca prowadzi pojazd w sposób bezpieczny decyduje prokuratura albo sąd np. na podstawie zeznań policjantów kontrolujących kierowcę lub świadków, czy też na podstawie wyjaśnień samego oskarżonego, o ile zostaną złożone.

Warto podkreślić, że wykroczenie popełnia nie tylko osoba, która umyślnie wsiada za kierownicę pod wpływem alkoholu, ale również wtedy, gdy robi to nieumyślnie.

Za wykroczenie można otrzymać mandat do 3 000 euro (!) oraz zakaz prowadzenia pojazdów na terenie Niemiec od 1 do 3 miesięcy (Fahrverbot).

Ponadto – co do zasady – wszczynane jest drugie postępowanie (obok postępowania w sprawie o wykroczenie) – tj. postępowanie administracyjne, w którym niemiecki urząd ds. ruchu drogowego (niem. Fahrerlaubnisbehörde) może odebrać uprawnienia do kierowania pojazdami na terenie Niemiec.

Warto również podkreślić, że granica wykroczenia tj. min. 0,5‰ nie dotyczy początkujących kierowców, tj. posiadających prawo jazdy do dwóch lat, kierowców poniżej 21 roku życia oraz kierowców zawodowych (ciężarówek, autobusów, taksówek). W przypadku takich osób obowiązuje absolutna granica 0‰ za kierownicą.

Odpowiedzialność za przestępstwo

Zgodnie z § 316 ust. 1 niemieckiego kodeksu karnego (Strafgesetzbuch – StGB), kto prowadzi samochód, mimo że na skutek spożycia alkoholu lub innych środków odurzających nie jest w stanie prowadzić go bezpiecznie podlega karze grzywny lub karze pozbawienia wolności do jednego roku, o ile czyn nie zostanie zakwalifikowany jako przestępstwo z § 315a StGB lub § 315c StGB.

Jak już wskazano – rodzaj odpowiedzialności za jazdę pod wpływem alkoholu zależy w Niemczech nie tylko od stężenia alkoholu we krwi kierowcy, ale również od tego, czy potrafi on bezpiecznie prowadzić pojazd.

W związku z tym możemy wyróżnić dwie sytuacje, w których kierowca będzie odpowiadał za przestępstwo z § 316 StGB:

Sytuacja nr 1: Jeżeli stężenie alkoholu we krwi wynosi 0,3‰ lub więcej i kierowca nie potrafi bezpiecznie prowadzić pojazdu (tzw. względna niezdolność do bezpiecznego prowadzenia pojazdu – niem. relative Fahruntüchtigkeit).

Sytuacja nr 2: Jeżeli stężenie alkoholu wynosi 1,1‰ lub więcej (tzw. absolutna niezdolność do bezpiecznego prowadzenia pojazdu – niem. absolute Fahruntüchtigkeit). W tym przypadku nie ma znaczenia, czy kierowca prowadzi pojazd bezpiecznie, czy nie.

W obu powyższych sytuacjach sąd z reguły co do zasady orzeka również o odebraniu uprawnień do kierowania pojazdami na terenie Niemiec (niem. Entziehung der Fahrerlaubnis).

Sąd w wyroku skazującym z § 316 StGB orzekając o odebraniu uprawnień wskazuje okres czasu, w którym kierowca nie może ubiegać się o odzyskanie uprawnień (tzw. Sperre). Okres ten może wynosić co do zasady od 6 miesięcy do 5 lat.

Należy przy tym podkreślić, że upływ czasu wskazanego w wyroku (tzw. Sperrenie oznacza, że kierowca może powrócić do prowadzenia pojazdów na terenie Niemiec. Odebranie uprawnień ma ten skutek, że ewentualny powrót za kierownicę może nastąpić dopiero po zakończeniu procedury administracyjnej i – po spełnieniu odpowiednich przesłanek – wydaniu przez niemiecki urząd ds. ruchu drogowego decyzji o odzyskaniu uprawnień, a nie jedynie po upływie okresu tzw. Sperre.

Warto również zaznaczyć, że kierowca który podczas jazdy miał 1,6 ‰ lub więcej musi liczyć się z obowiązkiem wykonania badania MPU (niem. Medizinisch-Psychologische Untersuchung – tzw. Idiotentest), jeśli będzie chciał odzyskać uprawnienia do kierowania pojazdami na terenie Niemiec.

Co ciekawe, Federalny Sąd Administracyjny w orzeczeniu z dnia 17.03.2021 r. (sygn.: BVerwG 3 C 3.20) wskazał, że dotychczasowa granica stężenia alkoholu, po osiągnięciu której obowiązkowe jest wykonanie badania MPU w celu odzyskania prawa jazdy, tj. 1,6 ‰ może zostać w niektórych sytuacjach obniżona!

Przykładowo do badania MPU może również zostać zobowiązany kierowca, który w czasie jazdy miał 1,3 ‰ alkoholu we krwi, a przy tym nie wykazywał żadnych symptomów typowych dla zachowania po spożyciu alkoholu. Sąd uznał bowiem, że brak symptomów przy tak dużym stężeniu alkoholu we krwi oznacza, że kierowca jest osobą uzależnioną od alkoholu, a sam fakt uzależnienia od alkoholu wystarczy, żeby skierować na badanie MPU, niezależnie od ilości promili.

Jazda pod wpływem alkoholu a stworzenie zagrożenia w ruchu drogowym pod wpływem alkoholu

Niemiecki kodeks karny odróżnia przestępstwo prowadzenia pojazdu pod wpływem alkoholu (§ 316 StGB) od przestępstwa stworzenia zagrożenia w ruchu drogowym pod wpływem alkoholu (§ 315c StGB).

Z taką sytuacją mamy do czynienia, gdy wskutek prowadzenia pojazdu pod wpływem alkoholu stworzone zostanie konkretne zagrożenie dla życia, nietykalności cielesnej innych osób lub obcych rzeczy o znacznej wartości.

Za przestępstwo stworzenia zagrożenia w ruchu drogowym pod wpływem alkoholu grozi kara grzywny albo kara pozbawienia wolności do lat 5.

Przeanalizujmy cztery typowe sytuacje, które mogą prowadzić do poniesienia odpowiedzialności karnej z § 315c StGB:

Sytuacja 1: kierowca prowadzi samochód pod wpływem alkoholu i uderza w barierkę na autostradzie. Nikt poza kierowcą nie poniósł żadnych obrażeń, ale wskutek zdarzenia zostało stworzone konkretne zagrożenie dla rzeczy o znacznej wartości. To już wystarczy do przypisania sprawcy odpowiedzialności z § 315c StGB.

Sytuacja 2: kierowca prowadzi samochód pod wpływem alkoholu i uderza w inny samochód. Kierowca uderzonego samochodu nie odnosi żadnych obrażeń, ale wskutek zdarzenia zostało stworzone konkretne zagrożenie dla jego życia i zdrowia. To wystarczy do przypisania sprawcy odpowiedzialności z § 315c StGB.

Sytuacja 3: kierowca prowadzi samochód pod wpływem alkoholu i uderza w inny samochód. Pasażer z uderzonego samochodu trafia do szpitala ze złamaną ręką i nogą. W tym przykładzie sprawca będzie odpowiadał nie tylko za popełnienie przestępstwa z § 315c StGB, ale również np. za nieumyślne uszkodzenie ciała, tj. przestępstwo z § 229 StGB.

Sytuacja 4: kierowca prowadzi samochód pod wpływem alkoholu i uderza w inny samochód. Pasażer z uderzonego samochodu trafia do szpitala ze złamaną ręką i nogą. Dodatkowo sprawca ucieka z miejsca wypadku. W tym przykładzie sprawca będzie odpowiadał za: stworzenie zagrożenia w ruchu drogowym (§ 315c StGB), nieumyślne uszkodzenie ciała (§ 229 StGB) oraz ucieczkę z miejsca wypadku (§ 142 StGB).

Podsumowanie

Zanim wsiądziesz do samochodu upewnij się, że nie jesteś pod wpływem alkoholu ani innych środków odurzających. Pamiętaj, że jako kierowca odpowiadasz nie tylko za siebie i za osoby, które z Tobą podróżują, ale również za innych uczestników ruchu drogowego. Stosuj się zatem do złotej zasady: piłeś – nie jedź, wtedy unikniesz wszystkich opisanych powyżej konsekwencji.

Badanie MPU, czyli Idiotentest dla pijanych kierowców w Niemczech

Jeśli jednak zdarzy Ci się jazda pod wpływem alkoholu w Niemczech to dla własnego bezpieczeństwa skorzystaj z prawa do odmowy składania wyjaśnień. Pamiętaj, że każde twoje słowo może być użyte przeciwko Tobie. Wyjaśnienia w sprawie możesz złożyć w każdej chwili, na każdym etapie postępowania, więc najlepiej zrobić to po zapoznaniu się z aktami sprawy i konsultacji z adwokatem. Taki sposób działania pozwoli Ci uniknąć dodatkowych konsekwencji.

Rechtsanwältin Dr. Kamila Matthies, LL.M. / Adwokat w Niemczech

Rechtsanwältin Dr. Kamila Matthies, LL.M. / Adwokat w Niemczech www.adwokatniemcy.net

Facebook , Instagram

[email protected]
+48 696 568 151

Czytaj wszystkie nasze najnowsze wiadomości w Google News