Przejdź do treści

Kleszcze w Niemczech: Gdzie jest ich najwięcej i co robić, gdy zostaniesz ugryziony

12/07/2022 18:58 - AKTUALIZACJA 29/03/2023 06:32

Życie w Niemczech: Kleszcze w NiemczechKleszcze są aktywne w Niemczech w okresie od marca do listopada. Występuje kilka ich gatunków. W tym roku eksperci ostrzegają zarówno przed rodzimymi kleszczami jak i kleszczami tropikalnymi, które stosunkowo niedawno pojawiły się w Niemczech. Są one bowiem szczególnie niebezpieczne. Z tego artykułu dowiesz się w jakich rejonach Niemiec występuje najwięcej kleszczy (mapa RKI) oraz co robić, gdy zostaniesz ugryziony przez kleszcza. 

​​Jak wygląda kleszcz i jak atakuje?

Kleszcze najczęściej występujące w Niemczech to bardzo małe, podobne do pająków stworzenia, które zwykle mają wielkość od 5 mm do 1 cm, dlatego trudno jest je dostrzec na skórze. Wyjątkiem są afrykańskie kleszcze, które od niedawna pojawiły się w kilku niemieckich landach. Są one bowiem 5 razy większe od rodzimych gatunków.

Kleszcze żyją na ogół w wysokiej trawie, krzewach i obszarach zalesionych. W Niemczech w miejscach dużego występowania kleszczy spotkasz znaki ostrzegawcze.

Małe kleszcze z gatunków typowych dla Niemiec nie latają ani nie skaczą, ale wspinają się na zwierzęta lub ludzi, gdy przechodzą obok. Tropikalne kleszcze z gatunku Hyalomma natomiast aktywnie polują. Potrafią wypatrzyć ofiarę z odległości do dziesięciu metrów i ścigać ją na odległość kilkuset metrów.

Kleszcze są krwiopijcami. Gdy kleszcz wgryzie się w skórę, żywi się krwią przez kilka dni, zanim odpadnie. 

>>>Ekspert ostrzega przed kleszczami tropikalnymi w Niemczech: „Przenoszą niesamowitą liczbę patogenów”

Dlaczego kleszcze mogą być niebezpieczne?

Kleszcze mogą przenosić bardzo niebezpieczne choroby takie jak borelioza i zapalenie opon mózgowych.  Nie zarażają jednak natychmiast po wbiciu się pod skórę. Kleszcze na początku wprowadzają pod skórę substancje działające znieczulająco i przeciwzakrzepowo. Krew swojej ofiary zaczynają pić średnio po  dwóch godzinach. Zatem szybkie usunięcie pasożyta zmniejsza ryzyko zarażenia się  ewentualną chorobą. 

Jakie choroby przenoszą kleszcze?

Chorobą najczęściej kojarzoną z kleszczami jest kleszczowe zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych, która w ciężkich przypadkach może powodować paraliż, a nawet śmierć. Inną główną chorobą związaną z kleszczami jest borelioza, która w najcięższych przypadkach może zaatakować układ nerwowy, stawy i narządy. 

Jakie są objawy boreliozy?

Osoby, u których rozwinie się borelioza, mogą pojawić się objawy grypopodobne kilka dni lub tygodni po ukąszeniu przez zarażonego kleszcza. Dzieci mogą tracić apetyt, skarżyć się na osłabienie i bóle brzucha. 

U około 75% pacjentów zakażonych bakterią Borrelia burgdorferi pojawia się charakterystyczna wysypka. Ma ona kształt okręgu, który otacza miejsce ukąszenia i utrzymuje się przez kilka tygodni.

>>>Borelioza: Objawy, diagnoza i skuteczne metody leczenia

Jakie są objawy kleszczowego zapalenia mózgu?

Według Instytutu Roberta Kocha (RKI) od 0,1 do 5 procent kleszczy występujących w obszarach ryzyka w Niemczech jest nosicielami wirusa, który wywołuje zapalenie opon mózgowych. 

Większość osób zarażonych kleszczowym zapaleniem mózgu nie ma żadnych objawów, podczas gdy co trzeci początkowo cierpi na objawy grypopodobne, takie jak gorączka, ból głowy i ból kończyn. W rzadkich przypadkach może dojść do uszkodzenia rdzenia kręgowego, z objawami takimi jak silne bóle głowy i szyi, nudności i zaburzenia świadomości.

U większości pacjentów choroba mija całkowicie, ale średnio w 1 proc. przypadków może być śmiertelna. 

Na szczęście istnieje szczepionka przeciwko kleszczowemu zapaleniu opon mózgowych, która jest zalecana dla osób regularnie odwiedzających obszary wysokiego ryzyka.

Gdzie w Niemczech jest najwięcej kleszczy?

Kleszcze można znaleźć w całych Niemczech – nawet w parkach miejskich. Jednak zakażenie kleszczowym zapaleniem opon mózgowych  (niem. FSME; Frühsommer-Meningoenzephalitis) występuje najczęściej w tak zwanych obszarach ryzyka. Zaktualizowana mapa tych obszarów jest dostępna na stronie internetowej Instytutu Roberta Kocha w Berlinie (RKI). 

Występują one w dużej części Bawarii, Badenii-Wirtembergii oraz części południowej Hesji, Saksonii i Turyngii, ale istnieją również odizolowane obszary ryzyka w środkowej Hesji, Nadrenii-Palatynacie i Kraju Saary.  

W lutym liczba obszarów zagrożonych kleszczowym zapaleniem opon mózgowych została rozszerzona przez RKI o pięć nowych obszarów w Bawarii, Saksonii i Dolnej Saksonii. Obecnie liczba wszystkich obszarów ryzyka wynosi 161

Co robić, gdy ukosi kleszcz? Jak wyjąć kleszcza?

Po pierwsze, jest mało prawdopodobne, abyś poczuł ukąszenie kleszcza, dlatego ważne jest, aby dokładnie sprawdzić się po powrocie z wycieczki na wieś lub w obszar ryzyka. 

Kleszcze mają tendencję do wbijania się pod skórę w obszarach ciała, w których skóra jest cienka, tj. w  pachwinach, zgięciach dużych stawów, szyi i uszach. U dzieci kleszcze często wbijają się w skórę na głowie i za uszami.

Jeśli znajdziesz kleszcza, usuń go szybko za pomocą specjalnego środka do usuwania kleszczy (dostępnego we wszystkich aptekach), pęsety lub paznokci. Im szybciej to zrobisz, tym mniejsze ryzyko, że kleszcz będzie mógł Cię zarazić.

Ważne jest, aby usunąć całego kleszcza, chwytając go jak najbliżej skóry i powoli pociągając. Następnie umyj i oczyść zgryz, a jeśli się martwisz, skontaktuj się z lekarzem.

Jedyną rzeczą, której nie powinieneś robić, jest polewanie kleszcza oleistymi płynami czy smarowanie masłem ponieważ może to go rozzłościć i spowodować uwolnienie śliny potencjalnie zawierającej szkodliwe patogeny.

Jak chronić się przed kleszczami?

Jeśli będziesz spędzać czas na obszarach zalesionych, w wysokiej trawie lub w obszarach o znanym ryzyku, powinieneś nosić bluzki z długimi rękawami i spodnie z długimi nogawkami. Najlepiej jest też założyć dłuższe skarpetki i wsunąć spodnie do skarpet. Dzieci powinny również nosić czapkę, ponieważ kleszcze mogą wspinać się na wysokość ich głowy w krzakach.

Dobrze jest również nosić jasne ubranie, aby łatwo zauważyć kleszcza, jeśli na nie wejdzie. Czytaj także: Niemcy: „Latające kleszcze” atakują. Ich ukąszenie jest bardzo bolesne

Źródło: RKI.de, PolskiObserwator.de