Zastanawiasz się czym jest podwójna rezydencja podatkowa? Jeśli jesteś obywatelom polskim zrozumienie tego zagadnienie pozwoli Ci uniknąć problemów z fiskusem. Sam fakt, że mieszkasz za granicą niekoniecznie pozwala Ci rozliczać podatki tylko w jednym kraju. Ministerstwo Finansów w uaktualnionym komunikacie wyjaśniło, w jakich sytuacjach Polak mieszkający za granicą musi rozliczać się w Polsce. Szerzej na temat przeczytasz TUTAJ. Z poniższego artykułu dowiesz się natomiast, kiedy Polak posiada podwójną rezydencję podatkową.
Przeczytaj także: Emerytura z zagranicy a ZUS. Czy można pobierać oba świadczenia na raz?
Podwójna rezydencja podatkowa? Ministerstwo Finansów wyjaśnia czym jest
Podwójna rezydencja podatkowa występuje, gdy osoba jest uznana za rezydenta podatkowego w więcej niż jednym państwie na mocy obowiązujących w tych państwach przepisów. Sytuacja taka może mieć miejsce, gdy indywidualne przepisy krajowe dotyczące rezydencji podatkowej różnią się między sobą, a podatnik spełnia kryteria rezydencji podatkowej w obu państwach. Jak informuje Ministerstwo Finansów na przykład, ktoś może być uznany za rezydenta podatkowego w Polsce, jeśli spełnia określone kryteria, takie jak miejsce zamieszkania, centrum interesów życiowych lub przebywanie w Polsce przez określoną liczbę dni. Jednocześnie, ta sama osoba może być uznana za rezydenta podatkowego w innym kraju, jeśli tamtejsze prawo podatkowe również uznaje ją za rezydenta na podstawie innych kryteriów.
Przeczytaj także: 800 plus a pobyt za granicą. Zasady obowiązujące od 1 stycznia 2024 r.
W celu zarządzania potencjalnymi konfliktami wynikającymi z podwójnej rezydencji podatkowej i unikania podwójnego opodatkowania dochodu tej samej osoby przez dwa różne państwa, stosuje się umowy międzynarodowe o unikaniu podwójnego opodatkowania. Te umowy zawierają reguły kolizyjne, które określają, w jaki sposób określić, które z dwóch państw ma prawo uznać daną osobę za swojego rezydenta podatkowego dla celów opodatkowania. Zazwyczaj, reguły te opierają się na serii testów, które mogą obejmować miejsce stałego zamieszkania, centrum interesów życiowych, obywatelstwo, a w przypadku niejednoznaczności – wzajemne porozumienie między właściwymi organami podatkowymi obu państw.
Przeczytaj także: Co się stanie z moją brytyjską emeryturą jeśli wrócę do Polski?
Postępowanie w przypadku podwójnej rezydencji podatkowej
Ministerstwo Finansów podaje taki przykład: W 2020 r. pani Renata wyjechała do pracy do Hiszpanii. W tym państwie przebywała 8 miesięcy. W Polsce w ich wspólnym domu mieszkał jej mąż oraz dzieci. Z uwagi na posiadanie ośrodka interesów życiowych w Polsce, pani Renata jest traktowana jako polski rezydent podatkowy za ten rok. W Hiszpanii, pani Renata również została uznana za rezydenta podatkowego, gdyż zgodnie z hiszpańskimi przepisami rezydentem jest każdy, kto przebywa w tym państwie dłużej niż 183 dni w roku podatkowym. W którym państwie pani Renata powinna rozliczyć jako rezydent podatkowy dochody uzyskane w 2020 r.?
W Polsce. Obydwa państwa mają prawo uznać panią Renatę za rezydenta podatkowego, ponieważ spełniła krajowe kryteria dla uzyskania rezydencji podatkowej w każdym z państw. W przypadku podwójnej rezydencji podatkowej, konflikt między państwami należy rozstrzygnąć w oparciu o reguły kolizyjne, zawarte w art. 4 ust. 2 umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania zawartej między Polską i Hiszpanią. Czytaj dalej poniżej
>>> Zeznanie podatkowe za rok 2023 w Austrii: Terminy i ważne zmiany, o których musisz wiedzieć
Pierwszym kryterium rozstrzygającym jest ustalenie, w którym państwie pani Renata ma stałe miejsce zamieszkania. W tym przypadku ustalenie państwa rezydencji podatkowej zgodnie z kryterium pierwszym nie było możliwe. Kolejnym kryterium jest ustalenie, z którym państwem pani Renata ma ściślejsze powiązania osobiste i gospodarcze (ośrodek interesów życiowych). To kryterium pozwala rozstrzygnąć konflikt rezydencji, gdyż w Polsce pani Renata posiada dom, męża oraz dzieci. Ośrodek interesów życiowych położony jest więc w Polsce i w związku z tym pani Renata powinna rozliczyć się w Polsce z całości dochodów na zasadach nieograniczonego obowiązku podatkowego.
Gdzie rozliczyć podatki, jeśli pół roku przebywam w jednym kraj, a drugie pół w innym?
W objaśnieniu opublikowanym na stronie gov.pl podano taki przykład: Pan Jakub jest profesorem mieszkającym pół roku w Polsce i pół roku w Kanadzie. W każdym z tych państw jest zatrudniony na etacie akademickim na lokalnym uniwersytecie. W obu państwach posiada własne mieszkanie, w którym przebywa podczas pobytu w tym państwie. Każde z tych mieszkań jest urządzone w sposób powalający uznać, iż zastrzeżone jest do jego stałego pobytu. Dodatkowo pan Jakub podróżuje po świecie, udzielając wykładów i konsultacji w różnych państwach. W ten sposób, w podróżach pan Jakub spędza około 3 miesiące w roku. Żona pana Jakuba towarzyszy mu na co dzień. Pan Jakub jest obywatelem polskim. Z uwagi na spełnienie kryteriów przewidzianych w prawie krajowym Polski i Kanady, pan Jakub jest traktowany jako rezydent podatkowy w obu tych państwach. W którym państwie pan Jakub powinien rozliczyć się jako rezydent podatkowy na zasadzie nieograniczonego obowiązku podatkowego?
W Polsce. Spełnienie kryteriów prawa krajowego Polski i Kanady powoduje, iż pan Jakub jest traktowany jako rezydent podatkowy w obu państwach. W związku z tym, państwo jego rezydencji podatkowej należy ustalić w oparciu o reguły kolizyjne zawarte w art. 4 ust. 2 umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania zawartej między Polską i Kanadą.
Pierwsze kryterium kolizyjne nie pozwala rozstrzygnąć tego konfliktu, gdyż stałe miejsce zamieszkania pana Jakuba jest w obu państwach. W związku z tym, kolejnym kryterium jest ustalenie, z którym państwem powiązania osobiste i gospodarcze pana Jakuba są silniejsze (ośrodek interesów życiowych). Tu również należy uznać, że w obu państwach pan Jakub posiada jednakowe powiązania osobiste i gospodarcze. Kolejnym, trzecim kryterium jest zwykłe przebywanie. Również w tym przypadku, ilość dni pobytu pana Jakuba w każdym z państw nie jest rozstrzygająca. W takim przypadku, należy sięgnąć do kolejnego kryterium, którym jest ustalenie państwa rezydencji według posiadanego obywatelstwa. Pan Jakub posiada obywatelstwo polskie i ostatecznie zostanie uznany za rezydenta podatkowego w Polsce. Wiadomości z Niemiec teraz także na kanale YouTube. Subskrybuj kanał PolskiObserwator.de i bądź na bieżąco. Obejrzyj wideo:
Kryteria określania rezydencji podatkowej
Zgodnie z art. 4 ust. 2 typowej umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania, jeśli osoba jest uznawana za rezydenta podatkowego w obu państwach, to stosuje się określone kryteria (takie jak miejsce stałego zamieszkania, centrum interesów życiowych itd.) w celu ustalenia, dla którego państwa ta osoba będzie traktowana jako rezydent podatkowy do celów danej umowy. To oznacza, że ostatecznie, podatnik będzie miał jedno państwo rezydencji podatkowej dla celów opodatkowania międzynarodowego, co pozwala uniknąć problemów związanych z podwójnym opodatkowaniem – czytamy na stronie podatki. gov.pl.
Zasadniczo zgodnie z umowami, jeżeli osoba fizyczna ma miejsce zamieszkania w obu umawiających się państwach, państwo jej rezydencji podatkowej określa się zgodnie z następującymi zasadami:
- osobę uważa się za mającą rezydencję podatkową tylko w tym umawiającym się państwie, w którym ma ona stałe miejsce zamieszkania; jeżeli ma ona stałe miejsce zamieszkania w obu państwach, wówczas uważa się ją za mającą rezydencję podatkową tylko w tym państwie, z którym ma ściślejsze powiązania osobiste i gospodarcze (ośrodek interesów życiowych);
- jeżeli nie można ustalić, w którym państwie osoba ma ośrodek interesów życiowych, albo jeżeli nie posiada ona stałego miejsca zamieszkania w żadnym z państw, to uważa się ją za mającą rezydencję podatkową tylko w tym państwie, w którym zwykle przebywa;
- jeżeli przebywa ona zazwyczaj w obu umawiających się państwach lub nie przebywa zazwyczaj w żadnym z nich, to uważa się ją za mającą rezydencję podatkową tylko w tym państwie, którego jest obywatelem;
- jeżeli osoba jest obywatelem obydwu umawiających się państw lub nie jest obywatelem żadnego z nich, to właściwe organy umawiających się państw rozstrzygną tę sprawę w drodze wzajemnego porozumienia.
.Źródło: Podatki.gov.pl, PolskiObserwator.de