Premia świąteczna jest dla wielu pracowników ważnym dodatkiem finansowym pod koniec roku. To miły akcent, który pozwala nie tylko pokryć koszty związane z przygotowaniami do świąt, ale także zapewnia dodatkowe środki na inne potrzeby. Niestety, nie każdy może liczyć na taką formę gratyfikacji – tylko nieco ponad połowa zatrudnionych w Niemczech otrzymuje ten coroczny bonus. Wysokość Weihnachtsgeld zależy od firmy, branży, a przede wszystkim od zapisów w umowie o pracę lub układzie zbiorowym (Tarifvertrag). W niektórych przypadkach pracownicy otrzymują połowę miesięcznego wynagrodzenia, w innych – nawet pełną pensję, czyli tzw. trzynaste wynagrodzenie. Średnio w 2024 roku pracownicy objęci układem zbiorowym dostaną 2987 euro brutto, najczęściej razem z wypłatą listopadową. Wielu pracowników otrzymuje jednak znacznie mniejsze kwoty – a czasem nawet nie dostają żadnej premii. Jednak w jednym przypadku pracodawca jest zobowiązany do wypłaty premii świątecznej.
Premia świąteczna: W tym przypadku pracodawca musi ją wypłacić
Prawo do otrzymania Weihnachtsgeld mają wyłącznie ci pracownicy, których pracodawca zobowiązał się do tego w umowie o pracę, układzie zbiorowym lub w innej formie prawnej. W przeciwnym razie bonus ten nie jest obowiązkowy. Jednak wiele firm wypłaca świąteczny dodatek regularnie, mimo że nie ma takiego obowiązku wynikającego z żadnych zapisów formalnych. Jeśli taka praktyka utrzymuje się przez co najmniej trzy lata z rzędu bez dodatkowych zastrzeżeń, zgodnie z orzecznictwem Federalnego Sądu Pracy (Bundesarbeitsgericht) można uznać to za tzw. zwyczaj zakładowy (betriebliche Übung). Dzięki temu pracownicy w tych firmach mogą mieć pewność, że świąteczne wynagrodzenie stanie się stałym elementem ich rocznego dochodu.
Inaczej to wygląda, gdy pracodawca regularnie podkreśla, że Weihnachtsgeld to wyłącznie dobrowolna gratyfikacja, która nie zobowiązuje firmy do przyszłych wypłat. W takim przypadku przedsiębiorstwo zachowuje pełną swobodę w decyzji, czy przyznać bonus świąteczny, czy też nie.
Dla pracowników kluczowe jest zatem, by dokładnie sprawdzić komunikację firmy oraz ewentualne zapisy w umowie, które mogą określać charakter i obowiązek wypłaty tego świadczenia.
Potrącenia od premii świątecznej: Ile trafia na konto pracownika?
Choć Weihnachtsgeld jest oczekiwanym dodatkiem na koniec roku, często jego kwota netto okazuje się niższa, niż pracownicy się spodziewają. Wynika to z obowiązkowych potrąceń, które obniżają ostateczną wypłatę. Od premii odprowadzane są składki na ubezpieczenia społeczne, a cały dodatek podlega pełnemu opodatkowaniu. Świadczenie to klasyfikowane jest jako pozostały dochód, dlatego wysokość podatku dochodowego wyliczana jest na podstawie rocznej skali podatkowej (Jahreslohnsteuertabelle).
Często oznacza to, że podatek od premii świątecznej jest wyższy niż od zwykłego wynagrodzenia. Pracownicy mogą dokładnie zobaczyć wysokość potrąceń na swoich listopadowych paskach wynagrodzeń, kiedy Weihnachtsgeld zazwyczaj jest wypłacane. To ważna informacja dla tych, którzy planują większe wydatki z okazji świąt.
Jak uniknąć wysokich potrąceń od premii świątecznej
Istnieją sposoby, aby zredukować wysokie obciążenia podatkowe od świątecznego wynagrodzenia. Pracodawcy mogą do 31 grudnia 2024 roku wypłacić pracownikom premię inflacyjną , o ile nie zrobili tego w ciągu ostatnich dwóch lat. Taka jednorazowa wypłata do kwoty 3000 euro jest zwolniona z podatku i nie podlega składkom na ubezpieczenie społeczne. To korzystne rozwiązanie zarówno dla pracodawców, jak i pracowników, zwłaszcza jeśli firma nie wykorzystała jeszcze pełnego limitu tej premii na jednego pracownika. Warto zapytać o taką możliwość, szczególnie pod koniec roku rozliczeniowego.
Czy premia świąteczna przysługuje podczas urlopu macierzyńskiego lub choroby?
Pracodawcy mają prawo do obniżenia Weihnachtsgeld, jeśli pracownik przez dłuższy czas przebywał na zwolnieniu lekarskim lub przebywa na urlopie macierzyńskim. Decyzja o obniżeniu dodatku zależy jednak od indywidualnego przypadku. W większości przypadków szczegółowe zasady redukcji premii świątecznej są określone w umowie o pracę lub układzie zbiorowym (Tarifvertrag). Warto dokładnie sprawdzić te dokumenty, aby wiedzieć, jakie prawa przysługują w takich sytuacjach.
Jednak w jednej sprawie Federalny Sąd Pracy wydał korzystny dla pracownika wyrok. Mimo iż był on
chory przez cały rok , przysługiwał mu dodatek świąteczny – pracodawcy nie wolno było jednostronnie obniżyć jego wysokości (sygn. 10 AZR 116 /22).
Czy można negocjować wysokośc premii świątecznej?
Tak, Weihnachtsgeld można negocjować, o ile nie jest ona już uregulowana w układzie zbiorowym (Tarifvertrag). Możliwość negocjacji istnieje zarówno na etapie procesu rekrutacyjnego, jak i w trakcie zatrudnienia. Aby uniknąć corocznych wątpliwości dotyczących wypłaty tego dodatku, warto zadbać o to, by prawo do świątecznego wynagrodzenia zostało zapisane w umowie o pracę lub ujęte w dodatkowym porozumieniu. Taki formalny zapis daje pracownikowi większą pewność i eliminuje ryzyko nieprzewidzianych decyzji ze strony pracodawcy w przyszłości.
Negocjacje tego rodzaju są szczególnie istotne w firmach, w których świąteczne wynagrodzenie jest dobrowolne i nie wynika z ogólnych zasad. Warto podczas rozmów podkreślić swoje zaangażowanie i wkład w funkcjonowanie firmy, aby zwiększyć swoje szanse na uzyskanie tego benefitu, pisze Morgenpost.de.