Przełomowe wybory w Niemczech – Już w najbliższą niedzielę Niemcy pójdą do urn w wyborach, które mogą zmienić układ sił politycznych w kraju. Po upadku rządu Olafa Scholza i decyzji o przedterminowych wyborach 23 lutego 2025 roku, niemieccy wyborcy staną przed ważnym wyborem. Nowe zasady głosowania, mniej miejsc w Bundestagu i rekordowa liczba niezdecydowanych – te wybory zapowiadają się na jedne z najbardziej nieprzewidywalnych w historii Niemiec. Oto, kluczowe zmiany, które wpłyną na przyszłość kraju.
Przełomowe wybory w Niemczech
W niedzielę, 23 lutego, odbędą się w Niemczech 21. wybory do Bundestagu (Bundestagswahl). Będą to czwarte przedterminowe wybory w powojennej historii Niemiec.
Po upadku koalicji sygnalizacji świetlnej w listopadzie 2024 roku, kanclerz Niemiec Olaf Scholz (Socjaldemokratyczna Partia Niemiec, SPD) zapowiedział przeprowadzenie głosowania nad wotum zaufania. W styczniu 2025 roku Scholz przegrał to głosowanie, a prezydent Niemiec Frank-Walter Steinmeier potwierdził, że wybory parlamentarne odbędą się wcześniej niż planowano – w lutym zamiast we wrześniu 2025 roku.
W niedzielę, 23 lutego, wyborcy w 299 okręgach wyborczych w Niemczech będą mogli oddać głosy w swoich lokalnych lokalach wyborczych w godzinach od 8:00 do 18:00. Krótko po zamknięciu lokali, czyli po godzinie 18:00, zostanie opublikowany exit poll, który wskaże prognozowany wynik dla głównych partii.
Przeczytaj także: Niemcy podnoszą płace minimalną w branży budowlanej. Oto nowe stawki od kwietnia 2025 roku
Kto może głosować w niemieckich wyborach parlamentarnych?
Prawo do głosowania w wyborach do Bundestagu w 2025 roku mają wszyscy obywatele Niemiec, którzy ukończyli 18 lat i mieszkają w kraju od co najmniej trzech miesięcy. Osoby posiadające tymczasowe lub stałe zezwolenie na pobyt nie mają prawa do głosowania.
Obywatele Niemiec mieszkający za granicą mogą głosować, jeśli w dowolnym momencie po ukończeniu 14. roku życia mieszkali w Niemczech przez co najmniej trzy kolejne miesiące. Szczegółowe informacje o warunkach głosowania dla osób mieszkających poza granicami kraju można znaleźć na stronie Federalnego Komisarza Wyborczego.
Z szacunków Federalnego Urzędu Statystycznego (Destatis) wynika, że w tych wyborach do głosowania uprawnionych będzie około 59,2 miliona z 84,4 miliona mieszkańców Niemiec.
Wynik wyborów może okazać się zaskoczeniem
Według sondażu opublikowanego 14 lutego przez Instytut Allensbacha (IfD), aż 38 procent niemieckiego elektoratu nadal nie podjęło decyzji, na kogo odda swój głos.
Ponadto sondaż magazynu FOCUS przeprowadzony w urzędach administracyjnych w 16 krajach związkowych wskazuje, że w wyborach w 2025 roku weźmie udział więcej uprawnionych, pierwszorazowych wyborców niż kiedykolwiek wcześniej w powojennej historii Niemiec.
Czynnik te powodują, że wybory budzą ogromne emocje. Ich wynik może być zaskoczeniem.
Przeczytaj także: BILD: Wybuchowe dane – Niemcy w najgorszym kryzysie od 1949 roku
Które partie wejdą do Bundestagu?
Choć w Bundestagswahl 2025 startuje 41 partii, tylko sześć z nich ma realne szanse na wejście do parlamentu.
Zgodnie z niemieckim prawem, obowiązuje próg wyborczy wynoszący 5 procent głosów. Ma on na celu ograniczenie dostępu do Bundestagu dla partii skrajnych.
Na podstawie sondażu Instytutu Forsa z 17 lutego prawdopodobne wyniki prezentują się następująco:
- Unia Chrześcijańsko-Demokratyczna / Unia Chrześcijańsko-Społeczna (CDU / CSU) – 30%
- Alternatywa dla Niemiec (AfD) – 20%
- Socjaldemokratyczna Partia Niemiec (SPD) – 16%
- Zieloni (Die Grünen) – 13%
- Lewica (Die Linke) – 7%
- Wolna Partia Demokratyczna (FDP) – 5%
Kto kandyduje na stanowisko kanclerza Niemiec?
W niemieckim systemie wyborczym wyborcy oddają głos na partię, a nie bezpośrednio na kandydata na kanclerza.
Jednak w trakcie kampanii wyborczej każda partia wyznacza „kandydata na kanclerza” (Kanzlerkandidat) lub „lidera listy” (Spitzenkandidat), który jest twarzą kampanii. Jeśli dana partia zwycięży, jej Spitzenkandidat zazwyczaj zostaje nowym kanclerzem.
Oto kandydaci głównych partii na stanowisko kanclerza Niemiec:
- CDU – Friedrich Merz
- AfD – Alice Weidel
- SPD – Olaf Scholz
- Zieloni (Die Grünen) – Robert Habeck
- Lewica (Die Linke) – Heidi Reichinnek i Jan van Aken
- FDP – Christian Lindner
Ważne zmiany w systemie wyborczym
W wyborach do Bundestagu w 2025 roku o głosy walczy 41 partii. Każdy wyborca w Niemczech oddaje dwa głosy:
- Erststimme („pierwszy głos”) – na kandydata w swoim okręgu wyborczym
- Zweitstimme („drugi głos”) – na partię polityczną
W tych wyborach zasady systemu wyborczego Niemiec ulegną zmianie. Dotychczas, jeśli partia zdobyła więcej okręgów wyborczych dzięki Erststimme, niż wynikało z jej wyniku w głosowaniu Zweitstimme, otrzymywała mandaty nadwyżkowe (Überhangmandate). Aby zachować proporcjonalność, inne partie otrzymywały mandaty wyrównawcze (Ausgleichsmandate).
Jednak od 23 lutego 2025 roku zasady te przestaną obowiązywać, a liczba miejsc w Bundestagu zmniejszy się z 736 do 630.
23 lutego Niemcy zdecydują o swojej przyszłości. Wybory odbędą się w nowym systemie, a walka o głosy będzie zacięta jak nigdy dotąd. CDU, AfD, SPD, Zieloni, FDP i Lewica – które partie wejdą do Bundestagu, a kto straci wpływy? Wynik może całkowicie zmienić polityczny krajobraz Niemiec. O godzinie 18:00 poznamy pierwsze wyniki exit poll, które pokażą, w jakim kierunku zmierza kraj. To głosowanie może przejść do historii – a jego skutki odczują wszyscy.