Przywrócenie obowiązkowej służby wojskowej w Niemczech: Coraz głośniejsze dyskusje w Niemczech na temat możliwego przywrócenia obowiązkowej służby wojskowej dotyczą nie tylko młodych obywateli niemieckich, ale również osób z podwójnym obywatelstwem oraz cudzoziemców posiadających prawo pobytu. Choć obowiązek służby zasadniczej został zniesiony w 2011 roku, nowy rząd rozważa jego częściowy powrót, jeśli liczba ochotników okaże się niewystarczająca. Celem planowanej reformy jest rozbudowa Bundeswehry – liczba żołnierzy zawodowych ma wzrosnąć z 180 000 do 260 000, a liczba rezerwistów ma się podwoić.
Projekt ustawy już latem 2025? Rząd ma poparcie społeczne
Inicjatywa cieszy się poparciem społecznym, a rząd federalny planuje przedstawić projekt ustawy latem 2025 roku. Choć szczegóły techniczne nie zostały jeszcze dopracowane, niemiecka konstytucja (Grundgesetz) już teraz przewiduje możliwość obowiązkowej służby wojskowej — została ona jedynie zawieszona, a nie zniesiona. To oznacza, że reaktywacja przepisów może być stosunkowo prosta i nie będzie wymagać zmiany konstytucji.
Jak wyglądał pobór do wojska w przeszłości
W latach 1957–2011 wszyscy mężczyźni w Niemczech, którzy ukończyli 18 lat, podlegali obowiązkowi służby w Bundeswehrze (siłach zbrojnych), straży granicznej lub służbach obrony cywilnej. Standardowy czas trwania poboru wynosił sześć miesięcy.
Prawo uznawało sprzeciw sumienia – osoby odmawiające służby wojskowej z powodów ideowych kierowane były do alternatywnych form służby cywilnej, takich jak praca w pomocy społecznej lub udział w akcjach ratunkowych. Obowiązek nie dotyczył obywateli Niemiec mieszkających za granicą – pobór dotyczył wyłącznie rezydentów zamieszkujących terytorium Niemiec.
W aktualnych rozważaniach brany jest pod uwagę tzw. model szwedzki: wprowadzenie obowiązkowej ankiety dla mężczyzn i dobrowolnej dla kobiet, zawierającej pytania o kondycję fizyczną i gotowość do służby. Na podstawie odpowiedzi wybrana grupa młodych osób mogłaby otrzymać wezwanie do wojska.
PRZECZYTAJ TAKŻE ► Alarm w niemieckiej armii. Bundeswehra nie wie, gdzie jest milion rezerwistów
Przywrócenie obowiązkowej służby wojskowej w Niemczech: Kto mógłby zostać powołany
Zgodnie z obowiązującymi przepisami, które mogą zostać ponownie aktywowane, wszyscy niemieccy obywatele płci męskiej w wieku od 18 do 60 lat mogą zostać powołani do służby wojskowej w przypadku ogłoszenia „stanu napięcia” lub „stanu obrony” – czyli w sytuacjach, gdy Niemcy są militarnie zagrożone lub zaatakowane.
Kobiety nie były objęte wcześniejszym systemem poboru, a rząd federalny nie sygnalizował, że planowany projekt ustawy miałby to zmienić. W związku z tym prawdopodobieństwo objęcia kobiet obowiązkową służbą wojskową jest minimalne, chyba że doszłoby do zmiany niemieckiej Ustawy Zasadniczej (Grundgesetz).
Podwójne obywatelstwo i cudzoziemcy: jakie są zasady?
Osoby posiadające podwójne obywatelstwo będą traktowane tak samo jak inni obywatele Niemiec – wyjaśnia prof. Walther Michl z Uniwersytetu Bundeswehry w Monachium: „Podwójne obywatelstwo nie zwalnia z obowiązku służby wojskowej.”
Ewentualne różnice w kwalifikacji mają opierać się wyłącznie na obiektywnych kryteriach, takich jak kondycja fizyczna, wiek czy doświadczenie wojskowe, a nie na obywatelstwie. Na przykład młody człowiek urodzony w Niemczech z rodziców cudzoziemców, ale posiadający obywatelstwo niemieckie, będzie zobowiązany do wypełnienia ankiety i może zostać powołany do służby.
W przeszłości Niemcy zawierały umowy dwustronne, m.in. z Turcją czy Szwajcarią, aby uniknąć podwójnej służby wojskowej w obu krajach. Zazwyczaj osoby z podwójnym obywatelstwem odbywały służbę w kraju, w którym mieszkały w momencie ukończenia 18. roku życia.
Z kolei cudzoziemcy będący stałymi rezydentami nie mogą być obecnie powoływani do wojska – chyba że nastąpi zmiana w Konstytucji. Do tego czasu są oni wyłączeni z obowiązku służby.
Czy Twoje dziecko może zostać zmuszone do pójścia do wojska?
Prawdopodobieństwo obowiązkowego poboru pozostaje niskie. Siły zbrojne Niemiec preferują armię opartą na dobrowolnym naborze i solidnym wyszkoleniu, zamiast tymczasowo powoływanych rekrutów. Dodatkowo, młodzi mężczyźni mają prawo odmówić służby wojskowej, powołując się na sprzeciw sumienia – to prawo gwarantowane przez Ustawę Zasadniczą. W takim przypadku będą zobowiązani do odbycia służby zastępczej w formie pracy w organizacji społecznej, charytatywnej lub w służbach ratunkowych.
To trzeba wiedzieć o powołaniu do wojska w Niemczech
- Cudzoziemcy będący rezydentami Niemiec nie podlegają poborowi – chyba że doszłoby do zmiany konstytucji.
- Jeśli jesteś kobietą – najprawdopodobniej nie zostaniesz objęta poborem.
- Jeśli jesteś obywatelem Niemiec płci męskiej (również z podwójnym obywatelstwem), w wieku 18–60 lat, możesz zostać powołany w razie ogłoszenia „stanu obrony”.
- Sprzeciw sumienia pozostaje prawem konstytucyjnym – w takim przypadku obowiązuje alternatywna służba cywilna.