Przejdź do treści

„Słodka sobota”, czyli dlaczego Szwedzi jedzą słodycze tylko w soboty?

01/03/2024 20:00
jedzenie słodyczy w Szwecji

Szwedzka kultura jedzenia słodyczy może być dla wielu zaskoczeniem. W tym skandynawskim kraju panuje ugruntowany zwyczaj zabierania dzieci do sklepów po słodycze w sobotnie poranki. Szwedzki zwyczaj kupowania i jedzenia słodyczy w soboty jest tak głęboko zakorzeniony, że powstało nawet specjalne słowo na jego określenie: lördagsgodis, co dosłownie tłumaczy się jako „słodka sobota”. Skąd jednak wywodzi się ta tradycja i jakie są jej początki?
Czytaj także: Tyle wynosi średnia emerytura w Szwecji

Kultura jedzenia słodyczy w Szwecji

Tradycja jedzenia słodyczy raz w tygodniu powstała tuż po II wojnie światowej, w wyniku niezbyt etycznego eksperymentu: szwedzkie władze medyczne zaczęły dawać słodycze pacjentom w szpitalach psychiatrycznych, aby zbadać wpływ cukru na zdrowie zębów. Po raz pierwszy pojawiły się naukowe dowody na związek między spożyciem cukru a złym stanem uzębienia. Badania bez świadomej zgody pacjenta nie są już legalne, ale te nieetyczne testy wpłynęły na krajowe wytyczne dotyczące spożycia słodyczy. „Jeśli jesz słodycze przez cały czas, codziennie i przez cały tydzień” – mówi historyk nauki o żywności Richard Tellström – „tworzysz środowisko dla bakterii próchnicy, które pozwala im na ciągły wzrost, więc lepiej jest spożywać je tylko przy jednej okazji, jedząc tyle, ile chcesz, pod warunkiem, że potem dokładnie umyjesz zęby„. Wielu Szwedów zastosowało się do tej rady. „W końcu był to czas, gdy budowano państwo opiekuńcze, kraj stawał się coraz bogatszy, a ogólne zaufanie do władz publicznych było bardzo wysokie” – mówi Sofi Tegsveden Deveaux, autorka i wykładowczyni szwedzkiej kultury. Czytaj dalej pod zdjęciem.

Koncepcja jedzenia słodyczy tylko w soboty sięga lat 50-tych XX wieku, kiedy to szwedzkie władze medyczne zaleciły dawanie dzieciom słodyczy jako przysmaku tylko raz w tygodniu. Trend ten ewoluował w ukochaną rodzinną aktywność, która istnieje do dziś. Ale oprócz ograniczenia konsumpcji, tradycja lördagsgodis ma również inne zalety.

Dobry wpływ na zęby

W Szwecji czteroosobowa rodzina zjada średnio kilogram słodyczy tygodniowo. Mimo to dzieci cieszą się lepszym zdrowiem zębów niż większość Europejczyków. „Zwyczaj lördagsgodis znacznie poprawił zdrowie zębów w Szwecji” – mówi Tellström. W Szwecji bezpłatna opieka stomatologiczna dla dzieci przysługuje do 23 roku życia, więc można powiedzieć, że problemy z próchnicą są leczone dość szybko – jeśli się pojawią.
Czytaj także: Wszystko co musisz wiedzieć na temat emerytury powszechnej w Szwecji

Amerykanie oszaleli na ich punkcie

Około dziesiątej wieczorem kolejka w BonBon na Lower East Side na Manhattanie rozciąga się daleko poza drzwi wejściowe. Nie jest to rzadkością w tej okolicy, ale BonBon nie jest uznanym barem koktajlowym ani modną restauracją. To szwedzki sklep ze słodyczami, w którym napełnia się torby słodkimi i kwaśnymi żelkami oraz lukrecjami, a płaci się według wagi. I w przeciwieństwie do najmodniejszych restauracji w mieście, jest to sklep otwarty od lat. Sukces po raz kolejny zawdzięczają udostępnianiu treści w mediach społecznościowych. Źródło: Gamberorosso.it, PolskiObserwator.de