Świadczenia rodzinne w 2023 roku: Oto na jaką pomoc finansową mogą liczyć rodzice

Życie w Niemczech: Świadczenia rodzinne w 2023 roku. Wszyscy rodzice wiedzą, że posiadanie dziecka wiąże się z dużymi wydatkami. Mieszkając w Niemczech należy pamiętać, że można się tu ubiegać o świadczenia rodzinne. Oto na jaką pomoc mogą liczyć rodzice w Niemczech w 2023 roku.
Czytaj także: Socjal w Niemczech w 2023 roku. Ponad 5 milionów osób czekają ogromne zmiany

Kindergeld

Kindergeld jest świadczeniem rodzinnym wypłacany wszystkim osobom posiadającym dzieci i pracującym w Niemczech. Od 1 stycznia 2023 roku zasiłek na dzieci w Niemczech wynosi:

• dla  1 dziecka : 250 euro
• dla  2 dzieci : 500 euro
• dla  3 dzieci : 750 euro
• dla  4 dzieci : 1000 euro
• dla  5 dzieci : 1250 euro

To w jakim terminie Kindergeld w Niemczech zostaje przelany na konto, zależy od ostatniej cyfry numeru Kindergeldnummer. Znane są już terminy wypłat Kindergeld w 2023 roku. Sprawdź kiedy pieniądze zostaną przelane na Twoje konto w poszczególnych miesiącach

Zasiłek Kindergeld zasadniczo przysługuje na:
– wszystkie dzieci do 18 roku życia
– dzieci uczące się do 25 roku życia
– bezrobotne dzieci do 21 roku życia.

Wniosek o przyznanie zasiłku rodzinnego należy złożyć pisemnie, zwykle w Kasie Świadczeń Rodzinnych Federalnej Agencji Pracy (Familienkasse der Bundesagentur für Arbeit). Czytaj także: Zasiłek na dziecko w czerwcu 2023. Sprawdź kiedy otrzymasz pieniądze

Dodatek na dziecko Kinderzuschlag

Osoby o niskich dochodach, pobierające w Niemczech zasiłek rodzinny Kindergeld, mają prawo do otrzymywania dodatku na dziecko Kinderzuschlag, jeśli spełnią określone warunki. Z reguły zasiłek na dziecko wypłaca się przez 6 miesięcy, po czym należy złożyć ponownie wniosek o jego przyznanie. Od lipca 2022 roku wysokość świadczenia wzrosła. W 2023 roku dodatek do zasiłku wzrósł do max. 250 euro.

Zasiłek wychowawczy Elterngeld

Zasiłek wychowawczy w Niemczech (Elterngeld) to świadczenie, przysługujące rodzicom, którzy po narodzinach dziecka ograniczają lub przerywają pracę zarobkową, aby sprawować nad nim opiekę. Prawo do zasiłku wychowawczego mają wszystkie matki i wszyscy ojcowie. O jego przyznanie może ubiegać się rodzic, który:

• samodzielnie opiekuje się dzieckiem od jego narodzin;
• nie pracuje więcej niż 32 godziny tygodniowo podczas otrzymywania zasiłku;
• mieszka z dzieckiem w jednym domu;
• posiada obywatelstwo niemieckie/europejskie/EOG lub posiada zezwolenie na pobyt stały lub zezwolenie na pobyt i pozwolenie na pracę w Niemczech;
• razem ze swoim partnerem nie zarabia więcej niż 500 tys. euro rocznie (lub 250 tys. euro dla samotnych rodziców).

O zasiłek mogą ubiegać się także rodzice, które nie pracowali przed narodzinami dziecka. Minimalna wysokość zasiłku wynosi 300 euro, a maksymalna 1800 euro miesięcznie. Wysokość przysługującego zasiłku można sprawdzić, używając tego kalkulatora. Więcej na temat zasiłku wychowawczego pisaliśmy w TYM artykule. Czytaj dalej lub obejrzyj

Kinderfreibetrag

Niemiecki system podatkowy przewiduje ulgi dla podatników posiadających na utrzymaniu nieletnie lub studiujące dzieci. Zasadniczo prawo do ulg podatkowych przysługuje osobie, która posiada prawo do sprawowania opieki nad dzieckiem i prawo to wykonuje.

Kinderfreibetrag to ulga podatkowa przysługująca rodzicom z tytułu utrzymania dziecka oraz łożenia na jego opiekę i edukację. Jest ona powiązana z zasiłkiem rodzinnym Kindergeld. Jeżeli rodzic nie otrzymuje świadczenia Kindergeld, wówczas może odliczyć Kinderfreibetrag. W przypadku pobierania Kindergeld, to urząd skarbowy przy składaniu zeznania podatkowego sam sprawdza co jest dla nas korzystniejsze: czy kwota wolna od podatku czy Kindergeld. W 2023 roku wzrasta do 2880 euro, a w 2024 roku osiągnie 2994 euro. Kto może ubiegać się o ulgę podatkową pisaliśmy w TYM artykule.

Dodatek natychmiastowy Sofortzuschlag

Dzięki dodatkowi natychmiastowego (Sofortzuschlag) w wysokości 20 euro miesięcznie, rząd federalny od lipca 2022 roku wspiera szczególnie dotknięte ubóstwem dzieci, młodzież i młodych dorosłych, którym przysługuje prawo do następujących świadczeń:

• świadczenia zawarte w drugiej i dwunastej księdze niemieckiego Kodeksu socjalnego (SGB II i SGB XII),
• świadczenia wynikające z ustawy o świadczeniach dla ubiegających się o azyl,
• uzupełniająca pomoc w zakresie kosztów utrzymania lub
• dodatek na dziecko.

Wypłata dokonywana jest automatycznie za pośrednictwem właściwych urzędów: urzędów aktywizacji zawodowej i Kas Świadczeń Rodzinnych. Składanie wniosku nie jest konieczne. Więcej informacji na ten temat można uzyskać w Federalnej Agencji Pracy.

Zaliczka z tytułu świadczeń alimentacyjnych Unterhaltsvorschuss

Jeżeli dziecko nie otrzymuje alimentów, można pobierać zaliczkę z tytułu świadczeń alimentacyjnych (Unterhaltsvorschuss). Jest ona wypłacana maksymalnie do ukończenia 18. roku życia. Zaliczka ta dla dzieci w wieku do 5 lat wynosi 177 euro miesięcznie, a dla dzieci w wieku od 6 do 11 lat 236 euro miesięcznie. Dochód rodzica samotnie wychowującego dziecko nie ma przy tym znaczenia.

Dzieci w wieku 12-17 lat mają prawo do zaliczki z tytułu świadczeń alimentacyjnych, jeżeli nie otrzymują świadczeń zgodnie z SGB II lub jeżeli jako rodzic samotnie wychowujący dziecko i pobierający świadczenia z SGB II uzyskujesz dochód miesięczny w wysokości co najmniej 600 euro brutto. W takim przypadku otrzymuje się zaliczkę z tytułu świadczeń alimentacyjnych w wysokości 314 euro miesięcznie. Wniosek o zaliczkę z tytułu świadczeń alimentacyjnych należy złożyć w formie pisemnej, z reguły we właściwym Urzędzie ds. Dzieci i Młodzieży. 

Ulga podatkowa dla samotnych rodziców

Sytuację osób samotnie wychowujących dzieci uwzględnia się przy naliczaniu podatku dochodowego. Osoby takie mogą skorzystać z ulgi podatkowej dla samotnych rodziców. Jest ona automatycznie uwzględniana w II klasie podatkowej, przeznaczonej dla osób samotnie wychowujących dzieci. Więcej informacji na temat poszczególnych świadczeń i form pomocy znajdziesz na stronach internetowych Federalnego Ministerstwa ds. Rodziny 

Świadczenia przed i po ciąży

Dla matek (w ciąży) pracujących na terenie Niemiec obowiązuje ustawa o ochronie macierzyństwa (niem. MuSchG). Ustawa ta chroni przed zagrożeniami w miejscu pracy i daje im szczególną ochronę przed wypowiedzeniem. Tak więc matki w ciąży mogą pracować tylko za ich zgodą w ostatnich 6 tygodniach przed porodem i wcale nie pracować do upływu 8 tygodni po porodzie. W przypadku przedwczesnych i mnogich porodów matki mogą pracować dopiero po 12 tygodniach od porodu. W przypadku przedwczesnych porodów medycznych i innych porodów przedwczesnych okres ochrony macierzyństwa po porodzie przedłuża się o dni, które nie mogły być wykorzystane przed porodem. Prawo zabrania również niektórych rodzajów pracy (np. akord, linia montażowa, nadgodziny, praca w niedzielę lub w nocy). Jeśli lekarz wystawi indywidualne zaświadczenie o zakazie zatrudniania, jest to także zobowiązujące.

W celu ochrony kobiety przed niekorzystnymi skutkami finansowymi w tym okresie, ustawa o ochronie macierzyństwa reguluje różne świadczenia macierzyńskie:

• zasiłek macierzyński,
• dopłata pracodawcy do zasiłku macierzyńskiego podczas okresu ochrony macierzyństwa,
• wynagrodzenie w przypadku zakazów zatrudnienia poza okresami ochrony macierzyństwa (wynagrodzenie dla matek, które mają zakaz świadczenia pracy).

Urlop rodzicielski

Do urlopu rodzicielskiego mają prawo pracownicy zatrudnieni w Niemczech lub pracujący za granicą dla niemieckiego pracodawcy. Urlop rodzicielski pozwala na przerwanie działalności zawodowej lub skrócenie czasu pracy w celu opieki nad dzieckiem. W czasie urlopu rodzicielskiego pracownik nie otrzymuje wynagrodzenia. W tym okresie można jednak otrzymać zasiłek rodzicielski na wyżej wymienionych warunkach. Należy pamiętać, że w czasie urlopu rodzicielskiego nie można zwolnić pracownika. Stosunek pracy zostaje jedynie zawieszony. Po jego zakończeniu pracownik ma prawo do powrotu do swojej pracy.

Opieka nad dziećmi

Dzieci po ukończeniu 1. roku życia mają prawo do miejsca w placówce dziennej opieki nad dziećmi (zwanej również żłobkiem/przedszkolem lub „Kita”) lub do uzyskania dziennej opieki (u opiekunki („Tagesmutter”) lub opiekuna „Tagesvater”). To prawo do opieki nad dzieckiem obowiązuje od jego 1. urodzin do momentu pójścia do szkoły. Pod pewnymi warunkami także dziecko poniżej 1. roku życia może otrzymać miejsce w placówce dziennej opieki, np. w przypadku, gdy rodzice pracują, szukają pracy lub są w trakcie szkolenia).

>>> Ile kosztuje opieka nad dzieckiem w Niemczech? Tyle rodzice muszą zapłacić za żłobek i przedszkole

Rodzice mogą wybrać, czy ich dziecko ma być objęte opieką w żłobku lub przedszkolu, czy przez dziennego opiekuna. Aby otrzymać miejsce w placówce opieki, należy złożyć wniosek we właściwym urzędzie ds. młodzieży. Wiele urzędów ds. młodzieży w Niemczech udostępnia w Internecie odpowiednie formularze i informacje, jak również przegląd kosztów opieki. Urzędy ds. młodzieży oferują również osobiste doradztwo dla rodziców i wspierają ich w znalezieniu odpowiedniego miejsca dla dziecka w placówce opieki.

Świadczenia na cele edukacyjne i udział w życiu społecznym

W szczególności dzieci, młodzież i młodzi dorośli, którzy otrzymują zasiłek dla bezrobotnych II, zasiłek społeczny lub pomoc społeczną, lub których rodzice otrzymują dodatek na dziecko lub zasiłek mieszkaniowy, mają prawo do świadczeń z tytułu edukacji i uczestnictwa w życiu społecznym. Obejmują one:

• jednodniowe wycieczki ze szkoły, przedszkola i żłobka,
• wielodniowe wycieczki klasowe,
• zapewnienie wyprawki szkolnej w wysokości 150 EUR na rok szkolny,
• dojazdy do szkoły,
• stosowne wsparcie w nauce,
• dopłata do obiadów w stołówkach oraz
• świadczenia w zakresie uczestnictwa w życiu społecznym i kulturalnym społeczności (sport, muzyka, wypoczynek).

Wnioski o zasiłki edukacyjne i z tytułu uczestnictwa należy składać we właściwych urzędach gminnych w danym kraju związkowym. 

Niniejszy artykuł po raz pierwszy został opublikowany w dniu 15 grudnia 2022 roku. Ostatnia aktualizacja: 17 maja 2023.

źródło: Biuro ds. Równego Traktowania Pracowników UE, PolskiObserwator.de