231. rocznica uchwalenia Konstytucji 2 Maja: 3 maja 1791 r., Sejm Czteroletni przyjął ustawę rządową, która przeszła do historii jako Konstytucja 3 maja. Była to druga na świecie i pierwsza w Europie ustawa regulująca organizację władz państwowych, a także prawa i obowiązki obywateli, wciąż jeszcze podzielonych na stany.
231. rocznica uchwalenia Konstytucji 3 Maja
W tym roku mija 231. rocznica uchwalenia Konstytucji 3 Maja – pierwszej w nowożytnej Europie i drugiej, po amerykańskiej na świecie spisanej ustawy zasadniczej.
Twórcy konstytucji, czerpiąc inspirację z myśli politycznej i filozofii europejskiego oświecenia oraz amerykańskiej konstytucji uchwalonej w 1787 roku, uważali, że władza ma służyć dobru całego narodu, a nie jedynie interesom warstw uprzywilejowanych. Konstytucja miała zapoczątkować wprowadzanie kolejnych reform zmierzających do wzmocnienia państwa. Podjęte działania w obronie zagrożonej przez sąsiadów Polski stanowią dzisiaj przykład odpowiedzialności świadomych przedstawicieli elit społeczeństwa. Ostateczny rozbiór Polski przez Austrię, Prusy i Rosję w 1795 roku doprowadził do utraty jej niepodległości. Współtwórcy Konstytucji 3 Maja, Ignacy Potocki i Hugo Kołłątaj po latach ocenili, że była „ostatnią wolą i testamentem gasnącej Ojczyzny”.
Obchody tradycji Konstytucji 3 maja były zakazane podczas rozbiorów Polski. Po odzyskaniu niepodległości po pierwszej wojnie światowej, rocznica Konstytucji 3 maja została uznana za święto narodowe w 1919 roku. Podczas okupacji niemieckiej i sowieckiej święto Konstytucji 3 Maja było zakazane.
>> 11 ciekawych faktów o Polakach żyjących za granicą
Po drugiej wojnie światowej komunistyczne władze w Warszawie zmierzały do likwidacji trzeciomajowych obchodów ze względu na odwoływanie się do tradycji niepodległości Polski oraz ich narodowo-katolicki charakter. Przeciwstawiano im i nagłaśniano propagandowo Święto Pracy. Przez wiele lat nie odbywały się państwowe uroczystości związane z rocznicą Konstytucji 3 maja, a wszelkie próby uczczenia święta kończyły się zazwyczaj zatrzymaniami i szykanami.
W 1990 roku, po upadku komunizmu i odzyskaniu suwerenności przez Polskę, powrócono do przedwojennej tradycji i ponownie proklamowano dzień 3 maja świętem narodowym.
Tekst konstytucji obejmował wstęp i 11 artykułów. Według Konstytucji 3 Maja ustrój Rzeczypospolitej Polskiej miał opierać się na koncepcji zwierzchnictwa narodu i trójpodziału władz. Ustawa zasadnicza zapewniała dominację władzy ustawodawczej nad wykonawczą, zapewniając rozległe kompetencje Izbie Poselskiej osłabiając jednocześnie pozycję monarchy.
Od chwili uchwalenia Konstytucja 3 maja 1791 stała się symbolem dążeń do odzyskania niepodległości i suwerenności Rzeczypospolitej. Konstytucja 3 maja była pierwszą w Europie i drugą na świecie po konstytucji Stanów Zjednoczonych Ameryki Północnej z roku 1787.
Zachęcamy do odwiedzenia specjalnej strony przygotowanej w związku z 231. rocznicą Konstytucji 3 Maja.
źródło: GOV.pl, PolskiObserwator.de