Witamina D odgrywa kluczową rolę w zdrowiu organizmu, wpływając nie tylko na kondycję układu kostnego, ale także na wiele innych procesów metabolicznych. Optymalne poziomy witaminy D mogą być osiągane poprzez ekspozycję na światło słoneczne oraz dietę, jednakże w niektórych przypadkach niezbędnym rozwiązaniem jest suplementacja. Pomimo tego, że suplementy diety są powszechnie dostępne, zaleca się zachowanie ostrożność przy ich stosowaniu. Te tabletki z witaminą D są odradzane przez lekarzy.
Jak uzupełnić niedobór witaminy D?
Nasz organizm potrzebuje witaminy D dla prawidłowego funkcjonowania. Niedobór może mieć poważne konsekwencje dla kości i rozwoju niemowląt i dzieci. Istnieje także ryzyko osłabienia siły mięśni i zwiększonej podatności na infekcje – informuje Instytut Roberta Kocha (RKI) .
Witamina D jest głównie przyswajana poprzez ekspozycję na światło słoneczne, czyli promieniowanie UVB. Niektóre produkty spożywcze, takie jak tłuste ryby morskie, niektóre podroby, grzyby oraz jaja, również są bogatym źródłem witaminy D. Suplementy diety stanowią alternatywę, ale istnieje ryzyko przedawkowania, dlatego zaleca się ostrożność w ich stosowaniu.
Przeczytaj: Rośnie ryzyko raka jelita grubego wśród osób poniżej 40. roku życia. Eksperci ostrzegają: „Uważaj na te objawy”
Niemieckie Towarzystwo Żywienia (DGE) podaje, że witamina D jest jedną z witamin rozpuszczalnych w tłuszczach i wspomaga stabilność kości poprzez regulację metabolizmu wapnia i fosforanów. Ponadto bierze udział w wielu procesach metabolicznych zachodzących w organizmie.
Wartość referencyjna zalecana do spożycia dziennego wynosi 20 mikrogramów, jednakże to zalecenie dotyczy głównie przypadków, gdy własna produkcja witaminy D jest niewystarczająca.
Przeczytaj: W tych podpaskach higienicznych wykryto substancje rakotwórcze. Eksperci ostrzegają przed ich używaniem
U kogo występuje największe ryzyko niedoborów?
Według DGE osoby o ciemniejszej karnacji, osoby w starszym wieku oraz te, które mają ograniczoną ekspozycję na światło słoneczne lub nie mają jej wcale, np. z powodu przebywania w pomieszczeniach lub zakrywania ciała są bardziej narażone na niedobór witaminy D ze względu na jej ograniczoną produkcję w skórze.
Do grup ryzyka RKI wymienia także osoby cierpiące na przewlekłe choroby przewodu pokarmowego, wątroby, nerek lub przyjmujące leki zaburzające metabolizm witaminy D, a także niemowlęta w pierwszym roku życia.
Sprawdź: Przyprawa, którą warto dodawać do kawy. Neurolog poleca byś pił ją codziennie
Konsekwencje przedawkowania witaminy D
RKI ostrzega przed zatruciem wywołanym nadmiernym spożyciem witaminy D. Nadmiar tej witaminy może wynikać z nadmiernej suplementacji lub spożywania dużej ilości żywności zawierającej tę substancję odżywczą. Kombinacja tych czynników również może przyczynić się do przedawkowania.
Nadmiar witaminy D może prowadzić do hiperkalcemii, czyli zwiększonego poziomu wapnia we krwi. Objawy takiego zatrucia mogą obejmować nudności, utratę apetytu, bóle brzucha, wymioty oraz, w poważnych przypadkach, uszkodzenie nerek, zaburzenia rytmu serca, utratę świadomości, a nawet zgon.
Tabletki z witaminą D odradzane przez lekarzy
Federalny Instytut Oceny Ryzyka (BfR) podkreśla, że suplementy diety zawierające wysokie dawki witaminy D, np. 100 mikrogramów (4 000 jednostek) lub więcej dziennie, nie są odpowiednie do codziennego stosowania bez konsultacji ze specjalistą. Dr. Karen Ildico Hirsch-Ernst wyjaśnia: „Osoby, które regularnie przyjmują takie suplementy, narażają się na ryzyko problemów zdrowotnych„.
Ekspertka odniosła się do najnowszych danych: „W niektórych badaniach klinicznych stosowanie codziennych dawek 100 mikrogramów witaminy D przez dłuższy okres czasu, w porównaniu z grupą kontrolną, prowadziło do większego spadku gęstości kości u starszych kobiet, zwiększenia ryzyka upadków oraz zaobserwowano pogorszenie czynności serca u osób z chorobami serca.”
Dlatego BfR zaleca, aby osoby chcące uzupełniać witaminę D poprzez suplementy diety stosowały preparaty zawierające maksymalnie 20 mikrogramów witaminy w dawce dziennej. Taka ilość jest uznawana za bezpieczną dla zdrowia w dłuższej perspektywie i wystarczającą „do osiągnięcia odpowiedniego stężenia markera krwi, jakim jest 25-hydroksywitamina D, na poziomie 50 nanomoli na litr”.
Produkty zawierające szczególnie wysokie dawki witaminy D, zwłaszcza jeśli zawierają także kombinacje z innymi substancjami, np. witaminą K, powinny być przyjmowane wyłącznie pod kontrolą lekarza. Do chwili obecnej brakuje wystarczających badań naukowych dotyczących wpływu interakcji obu witamin na zdrowie.
Źródło: dge.de, bfr.bund.de, polskiobserwator.de