Wymowa dzieci polskich emigrantów w Wielkiej Brytanii może się nieco różnić od wymowy ich jednojęzycznych rówieśników w Polsce. Zwłaszcza dzieci, które bardzo często słyszą wokół siebie język angielski próbują „zapożyczać” angielskie wzorce wymowy do języka polskiego – wynika z badań przeprowadzonych przez naukowców z UW, UJ i UAM.
Według danych z 2014 roku, w Wielkiej Brytanii przebywa obecnie ponad 700 000 Polaków. W grupie tej są też dzieci, które poprzez wczesny kontakt z dwoma językami – polskim w domu i angielskim poza domem – stają się naturalnie dwujęzyczne. Chociaż badań na temat samej dwujęzyczności jest sporo, nadal brakuje danych dotyczących dwujęzyczności polskich dzieci, głównie dlatego, że przed przystąpieniem Polski do Unii Europejskiej rozpoczynającym masowe migracje Polaków, takich dzieci było stosunkowo niewiele.
Czym charakteryzuje się rozwój języka u dwujęzycznych dzieci polskich emigrantów w Wielkiej Brytanii? Czy język dzieci polsko-angielskich różni się od języka jednojęzycznych przedszkolaków? Od 2011 roku na te pytania próbuje odpowiedzieć zespół badaczy z uniwersytetów Warszawskiego, Jagiellońskiego oraz Adama Mickiewicza w Poznaniu. W ramach dwóch grantów NCN i Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego, interdyscyplinarny zespół realizuje projekt w ramach którego próbuje stworzyć profil językowy dzieci dwujęzycznych. W jego wyniku powstała baza danych zawierającą nagrania i dane ponad setki dwujęzycznych dzieci w wieku od czterech i pół do siedmiu lat*.
Zespół językoznawców kierowany przez dr hab. Agnieszkę Otwinowską-Kasztelanic z UW przeprowadził niedawno analizy, które wskazują, że dwujęzyczne dzieci mieszkające w Wielkiej Brytanii i mające kontakt z językiem polskim od urodzenia lub też od pierwszych miesięcy życia mogą różnić się wymową od dzieci jednojęzycznych. W jednym z badań przeanalizowaliśmy nagrania 59 dwujęzycznych dzieci, mieszkających w okolicach Londynu i Cambridge oraz 24 polskich jednojęzycznych dzieci w podobnym wieku mieszkających w Warszawie i Krakowie. Dzieci poproszone były o wysłuchanie zdań przez słuchawki i powtórzenie ich tak dokładnie, jak tylko mogły. Spośród 68 zdań do analizy fonolodzy wybrali 14, takich samych dla każdego dziecka. Następnie szczegółowo przeanalizowali, sprawdzając, czy w zdaniach wypowiadanych przez dzieci dwujęzyczne pojawiają się różnice w wymowie w stosunku do jednojęzycznych polskich przedszkolaków. Policzyliśmy wszystkie modyfikacje dźwięków mowy pojawiające się na nagraniach dzieci dwujęzycznych i jednojęzycznych, takie jak pomijanie głosek czy zastępowanie typowych polskich samogłosek innymi. Potem porównaliśmy średnie liczby modyfikacji występujących w mowie dzieci jednojęzycznych i dwujęzycznych.
Źródło: DobraPolskaSzkoła.com, Marta Marecka, Jak dzieci żyjące na obczyźnie radzą sobie z polską wymową? Tekst powstał we współpracy z dr hab. Agnieszką Otwinowską-Kasztelanic z Uniwersytetu Warszawskiego i dr hab. Magdaleną Wrembel z Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza.
Podobne artykuły:
Kasia to nie Kaszia, czyli o tym, jak je rozróżnić
W naszym domu mówimy po polsku! 10 zasad