Emerytura w Niemczech. Ile trzeba pracować w Niemczech, aby otrzymać emeryturę? Jak działa niemiecki system emerytalny? Z tego artykułu dowiesz się po ilu latach pracy możesz przejść na emeryturę w Niemczech, jak jest naliczana emerytura oraz co dzieje się ze składkami emerytalnymi osób, które pracowały w Niemczech, a następnie wyprowadziły się z tego kraju. Oprócz tego dowiesz się jakie dodatki do emerytury możesz otrzymać, np. za lata, kiedy przebywałeś na urlopie wychowawczym.
Emerytura w Niemczech – najważniejsze informacje dla wszystkich, którzy pracują w Niemczech
W obliczu starzejącego się społeczeństwa i coraz bardziej uciążliwego systemu emerytalnego, od 2002 roku niemiecki rząd federalny przeprowadził wiele reform systemu emerytalnego w celu zapewnienia jego długoterminowej efektywności i przystępności. Obejmuje to stopniowe podnoszenie ustawowego wieku emerytalnego i obniżanie maksymalnej wysokości emerytury państwowej.
Przeczytaj także: Ile wynosi emerytura gospodyni domowej w Niemczech? Odpowiedź może cię zaskoczyć
Wiek emerytalny w Niemczech
Każdy, kto pracuje w Niemczech zadaje sobie pytanie: po ilu latach pracy można przejść na emeryturę? Zgodnie z aktualnie obowiązującymi przepisami wiek emerytalny jest co roku podnoszony. Do roku 2031 wiek będzie wynosił dla wszystkich 67 lat. Poniższa tabela obrazuje wpływ podniesienia wieku emerytalnego na poszczególne roczniki:
| Rok urodzenia | Wzrost w miesiącach | Standardowy wiek emerytalny |
|---|---|---|
| przed 1947 rokiem | 0 | 65 lat |
| 1947 | 1 | 65 lat, 1 miesiąc |
| 1948 | 2 | 65 lat i 2 miesiące |
| 1949 | 3 | 65 lat i 3 miesiące |
| 1950 | 4 | 65 lat i 4 miesiące |
| 1951 | 5 | 65 lat i 5 miesięcy |
| 1952 | 6 | 65 lat i 6 miesięcy |
| 1953 | 7 | 65 lat i 7 miesięcy |
| 1954 | 8 | 65 lat i 8 miesięcy |
| 1955 | 9 | 65 lat i 9 miesięcy |
| 1956 | 10 | 65 lat i 10 miesięcy |
| 1957 | 11 | 65 lat i 11 miesięcy |
| 1958 | 12 | 66 lat |
| 1959 | 14 | 66 lat i 2 miesiące |
| 1960 | 16 | 66 lat i 4 miesiące |
| 1961 | 18 | 66 lat i 6 miesięcy |
| 1962 | 20 | 66 lat i 8 miesięcy |
| 1963 | 22 | 66 lat i 10 miesięcy |
| od 1964 r | 24 | 67 lat |
Niemiecki system emerytalny – jak działa?
Niemiecki system emerytalny składa się z kilku filarów. Osoby pracujące w Niemczech opłacają obowiązkowe składki na ubezpieczenie społeczne oraz gromadzą kapitał na przyszłość w ramach dodatkowych programów emerytalnych. W tych dodatkowych programach osoby fizyczne (samodzielnie lub w ramach programów oferowanych w zakładach pracy) opłacają dodatkowe składki, aby „uzupełnić” kwotę emerytury państwowej. Te różne modele składają się na trzy filary niemieckiego systemu emerytalnego.
Przeczytaj także: Dodatek urlopowy 2024, ci pracownicy otrzymają niebawem przelewy
Filar 1: Ustawowe ubezpieczenie emerytalne (gesetzliche Rentenversicherung)
Emerytura w Niemczech. Czym jest filar 1. Ustawowe świadczenie z ubezpieczenia emerytalnego (RV) jest wypłacane osobom w wieku emerytalnym i zapewnia podstawowe wypłaty w wysokości około 70 procent zarobionych dochodów netto. Istnieje również fundusz, który pozwala udzielać wsparcia emerytom, którzy osiągali niskie dochody.
Od 2005 roku wszystkie regionalne i lokalne oddziały niemieckiego publicznego systemu ubezpieczeń emerytalnych zostały zebrane pod jednolitą nazwą Deutsche Rentenversicherung (Niemieckie Ubezpieczenie Emerytalno-Rentowe). Deutsche Rentenversicherung obejmuje łącznie 16 ubezpieczycieli regionalnych, którzy dzielą między siebie wszystkich pracowników umysłowych i fizycznych.
Składki na obowiązkowe ubezpieczenie społeczne w Niemczech
Uczestnictwo w ustawowym ubezpieczeniu emerytalnym jest obowiązkowe dla wszystkich osób pracujących w Niemczech (oraz dla wielu osób prowadzących własną działalność gospodarczą), przy czym każdy pracownik jest oceniany na podstawie rocznych zarobków. Składki na obowiązkowe ubezpieczenie społeczne w Niemczech. Ile wynoszą? Zasadniczo każdy musi wpłacić 18,6% (pracodawca i pracownik wpłacają po 9,3%) wynagrodzenia netto do maksymalnego pułapu składek. Od 2022 r. miesięczny pułap składek wynosi 7 050 euro w krajach związkowych na zachodzie Niemiec i 6 750 euro na wschodzie Niemiec.
Po zapisaniu się do ustawowego systemu emerytalnego otrzymuje się unikatowy numer identyfikacyjny ubezpieczenia społecznego (Sozialversicherungsausweis). Za każdym razem, gdy rozpoczynasz nową pracę, musisz podać ten numer swojemu pracodawcy, aby mógł on śledzić wszystkie Twoje dotychczasowe składki emerytalne.
Emerytura po 5 latach pracy w Niemczech? Oto, po ilu latach nabywa się prawo do emerytury
Aby uzyskać emeryturę w Niemczech, konieczne jest spełnienie kilku kryteriów. Przede wszystkim, istotny jest okres „Wartezeit”, czyli minimalny czas opłacania składek na ubezpieczenie emerytalne. Standardowo, „Wartezeit” wynosi 5 lat. Wliczane są tu okresy, gdy pracownik opłacał składki, ale również inne, takie jak otrzymywanie zasiłku dla bezrobotnych, zasiłku chorobowego oraz czas poświęcony na wychowanie dziecka (do 10 lat na każde dziecko). W sytuacji, gdy pracownik przepracował mniej niż 12 miesięcy, okresy składkowe mogą być doliczane do emerytury w kraju zamieszkania. Dla wdów i wdowców, emerytura przysługuje tylko jeśli zmarły małżonek spełniał warunki uzyskania świadczenia w dniu śmierci.
Emerytura w Niemczech: Ile wyniesie moja emerytura państwowa?
Jedna roczna składka w stosunku do średnich zarobków wszystkich osób płacących składki daje jeden „punkt emerytalny”. Składki oparte na niższych lub wyższych zarobkach przynoszą proporcjonalnie mniej lub więcej punktów emerytalnych. Po przejściu na emeryturę punkty emerytalne są sumowane w celu obliczenia świadczeń emerytalnych. Wcześniejsze lub późniejsze przejście na emeryturę spowoduje zmniejszenie lub zwiększenie miesięcznych wypłat emerytury.
Przeczytaj także: Tyle wynosi średnia emerytura w Niemczech
Emerytura podstawowa w Niemczech (Grundrente)
Minimalna emerytura w Niemczech i średnia emerytura – Emerytura podstawowa (Grundrente) w Niemczech ma na celu pomoc osobom, które obecnie otrzymują niewielką emeryturę oraz osobom zagrożonym ubóstwem na starość.
Filar 2: Emerytury zakładowe (betriebliche Altersvorsorge) w Niemczech
Emerytury zakładowe, zwane także emeryturami firmowymi w Niemczech cieszą się dużą popularnością w Niemczech. Są to fundusze emerytalny z wysoką dotacją od państwa i dopłatą ze strony pracodawcy. Około 60 procent pracowników w Niemczech, chcąc mieć wyższą emeryturę, wpłaca składki na Betriebliche Altersversorgung. Pracownik, który wpłaca składki na tzw. drugi filar ma prawo do ulg podatkowych, dzięki czemu obciążenie dodatkowymi składkami nie jest zbyt duże.
Przeczytaj także: Tyle muszą zarabiać pracownicy w Niemczech, aby otrzymać 2000 euro emerytury
Składki na emeryturę zakładową
Składki (zwykle od 3 do 15 procent miesięcznego wynagrodzenia brutto) są wpłacane przez pracodawcę bezpośrednio do funduszu emerytalnego.
Wysokość emerytury, którą można wypłacić w momencie przejścia na emeryturę, zależy od długości okresu opłacania składek i wysokości wynagrodzenia. Zakładowe świadczenia emerytalne podlegają opodatkowaniu.
Niemiecki rząd federalny zagwarantował ustawowo, że wszystkie składki wpłacane do zakładowych programów emerytalnych są chronione, nawet w przypadku niewypłacalności przedsiębiorstwa.
Filar 3: Niemieckie emerytury prywatne (private Altersvorsorge)
Trzecim elementem niemieckiego systemu emerytalnego są prywatne programy emerytalne tworzone przez banki i towarzystwa ubezpieczeniowe.
Po powolnym starcie od momentu powstania na początku XXI wieku, te prywatne plany stale zyskują na popularności. Ogólnie rzecz biorąc, w Niemczech istnieją dwa rodzaje prywatnych programów emerytalnych:
Emerytura w Niemczech – Program Riester
Wprowadzony w 2002 roku program emerytalny Riester został zaprojektowany jako „dodatek” do emerytury państwowej w celu złagodzenia utraty dochodów spowodowanej reformą systemu emerytalnego. Państwo promuje program Riester poprzez premie i ulgi podatkowe.
Co do zasady każdy, kto opłaca składki na państwowe ubezpieczenie emerytalne, ma prawo do emerytury uzupełniającej w ramach planu Riester. Są to:
- Pracownicy płacący podatek dochodowy
- Osoby samozatrudnione opłacające składki na państwowy plan emerytalny
- osoby pobierające zasiłek dla bezrobotnych
- Rekruci wojskowi
- Urzędnicy państwowi
- osoby z trwałą niepełnosprawnością
Emerytura w Niemczech – Program Rürup
Plan emerytalny Rürup został wprowadzony w 2005 r. dla wszystkich osób, które nie płacą składek na emeryturę państwową i nie kwalifikują się do emerytury Riester. Dotyczy to zazwyczaj osób prowadzących własną działalność gospodarczą i właścicieli firm. Państwo wspiera ten program również poprzez ulgi podatkowe. >>> Taką emeryturę otrzymuje osoba, która pracowała jedynie przez 5 lat
Teoretycznie każdy może wnieść swój wkład do programu Rürup. Została ona jednak opracowany specjalnie z myślą o następujących grupach:
- Samozatrudnionych
- Freelancerach
- Osobach o wysokich dochodach
Co z niemiecką emeryturą po powrocie do Polski?
Odpowiedź na to pytanie zależy od specyficznych przepisów, które miały zastosowanie przy przyznawaniu tych świadczeń przez niemiecką instytucję.
To, ile wyniesie twoja niemiecka emerytura lub renta, jeśli wrócisz na stałe do Polski zależy od kilku czynników.
W przypadku, gdy niemiecka emerytura lub renta została przyznana na podstawie polsko-niemieckiej umowy z 1975 r., kluczowe są okresy ubezpieczenia. Po powrocie do Polski, niemiecka instytucja przeliczy świadczenie, uwzględniając tylko niemieckie okresy ubezpieczenia. Polskie okresy ubezpieczenia będą natomiast obliczane i wypłacane zgodnie z polskimi przepisami emerytalnymi przez polską instytucję.
Jeśli niemiecka renta lub emerytura została przyznana z zastosowaniem rozporządzeń unijnych nr 883/2004 i nr 987/2009, dotyczących koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego, sytuacja jest prostsza. W takim przypadku świadczenie będzie kontynuowane w niezmienionej wysokości, bez względu na powrót do Polski.
Przeczytaj także: Emeryci stoją przed trudną decyzją, jest nieodwołalna
Dodatek do emerytury, który przysługuje każdej matce. „Trzeba spełnić tylko jeden warunek”
W Niemczech, osoby, które pracowały mniej, gdyż wychowywały dzieci, mogą otrzymywać specjalny dodatek do emerytury. Jedyne, co muszą zrobić, aby otrzymywać wyższe świadczenie, to złożyć odpowiedni wniosek do Niemieckiej Kasy Ubezpieczeń Emerytalnych (Deutsche Rentenversicherung). W Niemczech obowiązuje punktowy system naliczania emerytur. Czytaj więcej: Emerytura macierzyńska: Mogą je otrzymać także kobiety, które nigdy nie pracowały
Źródło: Deutsche-Rentenversicherung.de, PolskiObserwator.de